شب قدر، یکی از شب‌های بسیار بافضیلت در ماه رمضان است که در قرآن کریم به آن اشاره شده و به عنوان شبی که اعمال در آن بهتر از هزار ماه است، شناخته می‌شود. در این شب، مقدرات سال آینده هر فرد به دست ملائکه نوشته می‌شود.
اعمال شب قدر به دو دسته تقسیم می‌شود: اعمال مشترک که در هر سه شب قدر انجام می‌شود و اعمال خاص هر شب.
اعمال مشترک شب‌های قدر:
غسل: بهتر است غسل شب قدر در غروب آفتاب انجام شود تا نماز مغرب با غسل خوانده شود.
خواندن دو رکعت نماز: در هر رکعت، بعد از حمد، هفت مرتبه سوره توحید (قل هو الله احد) خوانده شود و بعد از نماز، 70 مرتبه «اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَاَتُوبُ اِلَیْهِ» گفته شود.
قرائت قرآن و دعای مخصوص: دعای مخصوصی خوانده می‌شود که در آن از خداوند خواسته می‌شود که فرد را از عذاب آتش جهنم آزاد کند:
اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ بِکِتابِکَ الْمُنْزَلِ وَ ما فیهِ وَ فیهِ اسْمُکَ الاْکْبَرُ وَاَسْمَاؤُکَ الْحُسْنی وَ ما یُخافُ وَ یُرْجی اَنْ تَجْعَلَنی مِنْ عُتَقاَّئِکَ مِنَ النّارِ
قرآن بر سر گرفتن: قرآن را بر سر بگذارید و بگویید:
اَللّهُمَّ بِحَقِّ هذَا الْقُرْآنِ وَ بِحَقِّ مَنْ اَرْسَلْتَهُ بِهِ وَ بِحَقِّ کُلِّ مُؤْمِنٍ مَدَحْتَهُ فیهِ وَ بِحَقِّکَ عَلَیْهِمْ فَلا اَحَدَ اَعْرَفُ بِحَقِّکَ مِنْکَ
سپس 10 مرتبه بگویید: «بِکَ یا الله»، و به همین ترتیب برای نام‌های دیگر اهل بیت (ع) نیز 10 مرتبه تکرار کنید، و سپس حاجات خود از خداوند خواسته می‌شود.
زیارت امام حسین (ع): زیارت امام حسین (ع) در هر یک از سه شب قدر مستحب است.
احیاء شب‌های قدر: شب را تا صبح بیدار مانده و به عبادت، دعا، تلاوت قرآن و مطالعه بپردازید.
اقامه 100 رکعت نماز: در این نماز، هر دو رکعت به یک سلام خوانده می‌شود و بهتر است در هر رکعت بعد از حمد، 10 مرتبه سوره توحید خوانده شود.
خواندن دعای مخصوص: دعایی که حضرت زین العابدین (ع) در شب‌های قدر می‌خواندند، خوانده می‌شود:
اَللّهُمَّ اِنّی اَمْسَیْتُ لَکَ عَبْداً داخِراً لا اَمْلِکُ لِنَفْسی نَفْعاً وَلا ضَرّاً وَلا اَصْرِفُ عَنْها سُوَّءاً اَشْهَدُ بِذلِکَ عَلی نَفْسی وَاَعْتَرِفُ لَکَ بِضَعْفِ قُوَّتی وَقِلَّةِ حیلَتی فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاَنْجِزْ لی ما وَعَدْتَنی وَجَمیعَ الْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ مِنَ الْمَغْفِرَةِ فی هذِهِ اللَّیْلَةِ
طلب آمرزش و دعا برای دیگران: در این شبها، بهترین عمل طلب آمرزش و دعا برای خود و دیگران است.
اعمال مخصوص هر شب:
شب نوزدهم:
100 مرتبه «اَسْتَغْفِرُاللّهَ رَبّی وَ اَتُوبُ اِلَیْهِ»
100 مرتبه «اَللّهُمَّ الْعَنْ قَتَلَةَ اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ»
خواندن دعای مخصوص:
یا ذَا الَّذی کانَ قَبْلَ کُلِّ شَیْءٍ ثُمَّ خَلَقَ کُلَّ شَیْءٍ
ثُمَّ یَبْقی وَ یَفْنی کُلُّ شَیْءٍ
یا ذَا الَّذی لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ
وَیا ذَا الَّذی لَیْسَ فِی السَّماواتِ الْعُلی وَلا فِی الاْرَضینَ السُفْلی
وَلا فَوقَهُنَّ وَلا تَحْتَهُنَّ وَلا بَیْنَهُنَّ اِلهٌ یُعْبَدُ غَیْرُهُ
لَکَ الْحَمْدُ حَمْداً لا یَقْوی عَلی اِحْصاَّئِهِ اِلاّ اَنْتَ
فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ صَلوةً لا یَقْوی عَلی اِحْصاَّئِها اِلاّ اَنْتَ
شب بیست و یکم:
انجام اعمال مشترک با توجه بیشتر و خواندن دعاهایی که به این شب اختصاص دارد.
شب بیست و سوم:
خواندن سوره‌های عنکبوت و روم.
خواندن سوره حم دخان.
خواندن سوره قدر (هزار مرتبه) و دعا برای فرج امام زمان (عج).
نکات مهم:
در شب‌های قدر، عبادت و دعا به شدت مورد تأکید قرار دارد و هر فرد باید سعی کند تا از این شبها بهره‌برداری کامل کند.
اعتکاف در مساجد و غسل مستحب در این شبها نیز فضیلت زیادی دارد.
