گنبد کبود، یکی از آثار تاریخی و فرهنگی بی‌نظیر ایران است که در شهر تبریز واقع شده است. این بنا به عنوان یکی از نمادهای ارزشمند معماری اسلامی شناخته میشود. گنبد کبود که به دلیل رنگ آبی خاص کاشی‌کاری‌اش به این نام معروف است، در قرن هفتم هجری توسط امیرزاده‌ای از خاندان ایلخانی ساخته شده است. معماری این بنا ترکیبی از هنرهای مختلف است و تزئینات داخلی و خارجی آن به زیبایی هر چه تمام‌تر طراحی شده‌اند. این گنبد به عنوان یکی از مهم‌ترین مقبره‌ها در تاریخ ایران، به ویژه برای اهل تسنن و تشیع، اهمیت ویژه‌ای دارد. علاوه بر زیبایی‌های ظاهری، گنبد کبود به عنوان یک مرکز فرهنگی و مذهبی، محل تجمع مردم و برگزاری مراسم‌های مختلف بوده است. امروزه این بنا به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری تبریز و یک نشانه از تاریخ غنی ایران شناخته میشود و هر ساله بازدیدکنندگان زیادی را به خود جذب می‌کند.
گنبد کبود
لغت نامه دهخدا
گنبد کبود. [ گُم ْ ب َ دِ ک َ ] ( اِخ ) دهی است از دهستان سلگی شهرستان نهاوند که در 2000گزی باختر شهر نهاوند و 4000گزی جنوب خاوری مارسی بان واقع شده است. هوای آن سرد و سکنه اش 500 تن است. آب آن از چشمه تأمین میشود. محصول آن حبوبات و لبنیات و شغل اهالی زراعت و گله داری و راه آن مالرو است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5 ).
گنبد کبود. [ گُم ْ ب َ دِ ک َ ] ( اِخ ) برجی است [ در آمل ] داری گنبدی مخروب که سابقاً با کاشیهای آبی مفروش بوده و این نام نیز به همان جهت است. رجوع به سفرنامه مازندران و استرآباد رابینو ص 63 شود.
فرهنگ فارسی
برجی است دارای گنبدی مخروب که سابقا با کاشیهای آبی مفروش بوده و این نام نیز بهمان جهت است.
دانشنامه آزاد فارسی
گنبد کَبود
بنایی در مراغه که آن را مقبرۀ مادر هلاکو که مسیحی بوده است می دانند. بنا کتیبه های قرآنی دارد. به همین سبب احتمال دارد که گنبد کبود مقبرۀ یکی از بزرگان مسلمان باشد. علاوه بر این، قطعات باقی مانده از کتیبۀ سردر بنا، که آن را آندره گدار بازسازی کرده است، تاریخ ۵۹۳ق را نشان می دهد، که ۶۳ سال قبل از حکومت هلاکو در مراغه است. این بنا از داخل و خارج به شکل ده وجهی است و سردابه ای با قاعدۀ چلیپا شکل در زیر آن قرار دارد. گوشه های خارجی بنا پیلک دارد. این بنا احتمالاً گنبدی دوپوش بر فراز خود داشته، که پوش خارجی آن به شکل گنبدِ رُکِ ده وجهی بوده است. امروزه این گنبد فروریخته است. دیوارهای داخلی بنا طاق نماهای بلند و باریک قاب بندی شده، و حاشیه ای از کتیبۀ گچ بری در گرداگرد بالای آن دارد. نمای خارجی بنا با سفال های لعاب دار و بی لعاب به زیبایی مزیّن شده است.
