کلمه مافی در زبان فارسی به دو مفهوم اصلی اشاره دارد که یکی به شخصیت‌های تاریخی و دیگری به یک طایفه خاص مربوط می‌شود.
نخست، به رضاقلی خان نظام السلطنه مافی اشاره دارد که از رجال برجسته تاریخ معاصر ایران و والی چندین استان بود. او در زمان قتل ناصرالدین شاه و در دوران جنگ جهانی اول نقش مهمی در جنبش‌های ملی داشت و به عنوان رئیس حکومت موقت ملی ایران منصوب شد. او در نهایت در تهران وفات یافت و در امامزاده عبدالله به خاک سپرده شد.
دوم، مافی به طایفۀ کُرد ایران تعلق دارد که از طوایف لک به شمار می‌روند و در استان‌های قزوین و کرمانشاه سکونت دارند. این طایفه تاریخ طولانی و پر فراز و نشیبی دارد و در دوران زندیه نقش مؤثری در تثبیت حکومت داشتند. مافی‌ها در جنگ‌ها و دربار کریم خان زند شرکت کردند و پس از انقراض زندیه به آقامحمدخان قاجار پیوستند. جمعیت آنها در آغاز سلطنت ناصرالدین شاه به بیش از ۱۰۰۰ خانوار می‌رسید و امروزه به صورت یکجانشین زندگی می‌کنند.
