سنت نبوی به مجموعه‌ای از اقوال، افعال و تقریرات پیامبر اکرم اطلاق می‌شود که به‌عنوان دومین منبع اصلی تشریع اسلامی پس از قرآن کریم جایگاه ویژه‌ای دارد. این مفهوم در علم اصول فقه به‌صورت دقیق تعریف شده و مبین شیوه‌ی عملی تطبیق تعالیم دینی در زندگی است. سنت نبوی نه تنها بیان‌کننده‌ی مسائل عبادی، بلکه شامل تمامی جنبه‌های فردی، اجتماعی، اخلاقی و فرهنگی جامعه‌ی اسلامی می‌شود.
بر اساس منابع معتبر اصول فقه، سنت نبوی به سه قسم اصلی تقسیم می‌گردد: سنت قولی که شامل سخنان، مواعظ و احادیث نقل‌شده از پیامبر است؛ سنت فعلی که به رفتارها، عبادات و سیره‌ی عملی ایشان اشاره دارد؛ و سنت تقریری که به مواردی اختصاص دارد که پیامبر با سکوت یا تأیید خود، عمل صحابه را امضا نموده‌اند. هر یک از این اقسام، حجیت شرعی داشته و در استنباط احکام فقهی نقش اساسی ایفا می‌کنند.
اهمیت سنت نبوی به‌عنوان تفسیر عملی قرآن کریم، موجب شده است که علما و فقهای اسلام همواره بر ثبت، نقل و پژوهش در مورد آن تأکید نمایند. مطالعه‌ی این سنت نه‌تنها موجب شناخت دقیق تر دین، بلکه الگویی کامل برای سیرۀ فردی و اجتماعی فراهم می‌آورد. بنابراین، تمسک به سنت رسول خدا ضامن هدایت و رستگاری در دو جهان شمرده می‌شود.
