چیرگی

چیرگی در علم ژنتیک به معنای پوشیده شدن یک الل اشکال مختلف یک ژن توسط الل دیگر است. به عنوان مثال، اگر فردی دارای یک الل برای رنگ چشم آبی و یک الل برای رنگ چشم قهوه‌ای باشد، رنگ چشمان او قهوه‌ای خواهد بود. در اینجا، الل مربوط به چشمان آبی به عنوان الل نهفته و الل مربوط به چشمان قهوه‌ای به عنوان الل چیره شناخته می‌شود. برای هر ویژگی وراثتی در گیاهان یا جانوران، همیشه دو ژن در یاخته‌ها وجود دارد که آن ویژگی را تعیین می‌کند. ویژگی‌هایی مانند طول قامت، رنگ چشم و توانایی تولید آنزیم خاص، نمونه‌هایی از این ویژگی‌ها هستند. اگر دو ژن مرتبط با یک ویژگی در یک فرد یکسان باشند، یکی از این دو ژن تعیین‌کننده ویژگی قابل مشاهده خواهد بود. اما اگر ژن‌ها با یکدیگر متفاوت باشند، به این حالت هتروزیگوت یا ناخالص گفته می‌شود. در این شرایط، دو ژن الل وجود دارد و اثر متقابل بین آن‌ها ایجاد می‌شود. در این حالت، ممکن است یکی از این دو ژن در تعیین ویژگی نقش داشته باشد و الل دیگر به ظاهر تأثیری نداشته باشد. در این صورت، به ویژگی قابل مشاهده، بارز گفته می‌شود.