هنجار در زبان فارسی به معنای قاعده، قانون یا معیار است و به رفتارها، ارزشها و اصولی اشاره دارد که در یک جامعه یا گروه اجتماعی به عنوان نُرم یا استاندارد پذیرفته شدهاند. این قواعد و مقررات میتوانند شامل رفتارهای اجتماعی، اخلاقی، فرهنگی و قانونی باشند که افراد باید به آنها پایبند باشند.
هنجارها به دو دسته تقسیم میشوند:
هنجارهای اجتماعی: اینها رفتارها و انتظاراتی هستند که در یک جامعه خاص پذیرفته شدهاند، مانند احترام به بزرگترها، رعایت حقوق دیگران و تعاملات اجتماعی مناسب.
هنجارهای قانونی: اینها قوانینی هستند که توسط دولتها یا نهادهای قانونی وضع شدهاند و تخلف از آنها ممکن است منجر به مجازات یا عواقب قانونی شود.
اخلاق هنجاری با اخلاق توصیفی نیز تفاوت دارد، زیرا اخلاق توصیفی به تحقیق تجربی بر روی عقاید اخلاقی مردم میپردازد. به بیان دیگر اخلاق توصیفی نشان میدهد چند درصد مردم عقیده دارند کشتن همیشه اشتباه است، درحالیکه اخلاق هنجاری به این میپردازد که آیا داشتن این باور درست یا غلط است. از این لحاظ، اخلاق هنجاری گاهی تجویزی خوانده میشود تا توصیفی. هرچند در برخی دیدگاههای فرا اخلاقی مثل واقعگرایی اخلاقی، حقایق اخلاقی در حال واحد تجویزی و توصیفی هستند.
ز بیمِ غارتِ عشقش دلِ پُرخون رها کردم ولی میریخت خون و رَه بِدان هنجار میآورد
بیستم جمادی الاول از آنجا برفتیم و به رباطی رسیدیم برف و سرمایی عظیم بود و در صحرایی در پیش شهر، مقداری راه چوبی به زمین فرو برده بودند تا مردم روزِ برف و دمه بر هنجار آن چوب میروند.