مراجعه

مراجعه به معنای نقل مختصر و جذاب گفت‌وگوهای پرسش و پاسخ بین گوینده و مخاطب است. این نوع بیان یکی از شیوه‌های بدیعی قرآن به شمار می‌آید، که در آن گوینده با استفاده از عبارات مختصر و جذاب، گفت‌وگوهای خود را بازگو می‌کند. به عنوان مثال، در آیه‌ای آمده است: خداوند به ابراهیم فرمود: من تو را امام و پیشوای مردم قرار دادم. ابراهیم گفت: از نسل من، نیز امامانی قرار بده، خداوند پاسخ داد: پیمان من به ستمکاران نمی‌رسد. در این آیه، سه نوع مراجعه وجود دارد: ۱. خبر و پرسش؛ ۲. امر و نهی؛ ۳. وعد و وعید. سیوطی نیز بیان می‌کند که در این آیه پنج نوع مراجعه قابل شناسایی است: ۱. خبر و درخواست؛ ۲. اثبات و نفی؛ ۳. تأکید و حذف؛ ۴. بشارت و انذار؛ ۵. وعد و وعید.