عنصر در علوم پایه، به ماده‌ای گفته می‌شود که از اتم‌های یکسان ساخته شده باشد و نمی‌توان آن را به مواد ساده‌تر تقسیم کرد. هر یک از این مواد با تعداد پروتون‌های مشخص در هسته اتمش شناخته می‌شود که به آن عدد اتمی می‌گویند. به عبارت دیگر، عنصر، بنیادی‌ترین نوع ماده است که ویژگی‌های شیمیایی خاص خود را دارد و ترکیب اتم‌هایش با دیگر عناصر، مواد و ترکیبات جدیدی را به وجود می‌آورد. برای مثال، اکسیژن، هیدروژن، آهن و طلا هر کدام یک عنصر هستند که از نوع خاصی از اتم‌ها تشکیل شده‌اند و نمی‌توان آن‌ها را با روش‌های شیمیایی به ماده ساده‌تری تبدیل کرد.
عناصر در جدول تناوبی قرار دارند، جایی که بر اساس عدد اتمی و ویژگی‌های شیمیایی‌شان دسته‌بندی شده‌اند. این جدول به دانشمندان کمک می‌کند تا رفتار و خواص عناصر را بهتر درک کنند و پیش‌بینی کنند که چگونه این عناصر ممکن است با یکدیگر واکنش دهند. هر عنصر می‌تواند در حالات مختلفی مانند جامد، مایع یا گاز وجود داشته باشد و در طبیعت یا به صورت خالص یا به صورت ترکیب با عناصر دیگر یافت شود. به طور کلی، همه مواد جهان از ترکیب‌های مختلف این واحدهای پایه ساخته شده‌اند و درک مفهوم آن‌ها اساس علم شیمی و فیزیک است.
