کلمه عادلانه از ریشه «عدل» گرفته شده و به معنای رفتاری است که بر پایه‌ی عدالت، انصاف و برابری شکل گرفته باشد. وقتی کاری عادلانه توصیف می‌شود، یعنی در آن حقوق افراد رعایت شده و کسی مورد تبعیض یا بی‌عدالتی قرار نگرفته است. این واژه بیش از آنکه به خود عمل اشاره کند، به کیفیت و شیوه‌ی انجام آن دلالت دارد.
در روابط انسانی، عادل بودن به معنای تقسیم درست فرصت‌ها، مسئولیت‌ها و پاداش‌هاست. به طور مثال، قضاوت یک داور زمانی عادلانه است که بدون جانبداری و بر اساس معیارهای روشن باشد. در همین راستا، رعایت عدالت پایه‌ای برای اعتماد و همزیستی سالم در جوامع به شمار می‌رود.
این مفهوم همواره یکی از ارزش‌های اساسی اخلاقی و اجتماعی بوده است و به نوعی معیار سنجش درست‌کرداری افراد، حکومت‌ها و نهادها محسوب می‌شود. از منظر فردی نیز تصمیم‌های عادلانه نشان‌دهنده‌ی بلوغ اخلاقی و مسئولیت‌پذیری انسان است.