شیشه

شیشه، یک جامد آمورف با کاربردهای فراوان در زمینه‌های عملی، فنی و تزئینی است. این ماده در ساخت قاب پنجره‌ها، صنایع اپتیک و الکترونیک نوری به کار می‌رود. معمولاً با سرد کردن سریع حالت مذاب آن به دست می‌آید. رایج‌ترین و قدیمی‌ترین نوع شیشه شناخته شده، نوع سیلیکاتی است که از سیلیکا ساخته می‌شود. می‌تواند از حالتی جامد، سخت و شکننده به حالتی مذاب و خمیری شکل تغییر حالت دهد. این پدیده که انتقال شیشه نام دارد، در مواد آمورف یا نیمه‌بلوری مشاهده می‌شود. عموماً شکننده و در برابر نور شفاف هستند. نوع آهک سود دار که حاوی حدود ۷۰٪ سیلیس است، ۹۰٪ از آن تولیدی جهان را تشکیل می‌دهد و معمولاً منظور از این واژه همین نوع است. با این حال، شیشه‌های غیرسیلیسی برای کاربردهای تکنولوژیکی مناسب‌ترند.

تصویر معنی شیشه

لغت نامه دهخدا

شیشه. [ شی ش َ / ش ِ ] ( ص نسبی، اِ ) درتداول زارعان خراسان این است که گویند روز ششم فروردین و شانزدهم و بیست وششم و سی وششم بهار معمولاً باران می آید و این بارانها برای محصول دیم نافع است. سالی که مرتباً در روزهای شیشه باران ببارد سال خوبی است و اگر نبارد خشکسالی خواهد شد. ممکن است این بارانها یکی قبل یا بعد از روز شیشه ببارد و باز هم مفید است، و معمولاً وقتی باران می بارد می گویند شیشه زده است یا برعکس شیشه نزده است. ظاهراً کلمه شیشه در اینجا لغتی در ششه از شش باشد. ( از یادداشت محمدِ پروین گنابادی ). || نوعی از مار. ( مهذب الاسماء ) ( اقرب الموارد ). || داغی بر سرین شتر راست کشیده بر ران تا پاشنه. ( منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ) ( ناظم الاطباء ).
شیشه. [ شی ش َ / ش ِ ] ( اِ ) زجاج. آبگینه. زجاجه. ( یادداشت مؤلف ). جسمی صلب و غیرحاجب ( حاکی ) ماوراء و بیرنگ که آنرا از ذوب شن مخلوط با پتاس و سود حاصل می کنند و از آن ظروف و اوانی و عینک و جز آن می سازند و یکی از مواد گرانبهایی است که در تملک انسان می باشد و بدون آن علم کیمیا و علم فیزیک ناقص خواهند بود. از شیشه است که ذره بین و دوربین و جز آن ساخته می شود و اگرچه قدما معرفت به حال وی داشته اند ولی امروزه از آن بلور و ظروف بلوری بسیار بزرگ ترتیب می دهند و صلابت آن به درجه ای است که آهن و فولاد بر آن خط نمی اندازند و بیشتر آنرا با الماس می بُرند. هیچیک از ترشیها در آن اثر نمی نمایند و به صعوبت الکتریسته و حرارت را هدایت می کند و اشعه آفتاب از آن عبور می کند بدون آنکه وی را محسوساً گرم کند. ( از ناظم الاطباء ). جسمی است شفاف و حاکی ماوراءو شکننده، و آن مخلوطی است از سیلیکاتهای قلیائی، واین اجسام را در کوره ذوب کنند و در قالب ریزند. شیشه دارای شکلی هندسی نیست و درنتیجه می توان آنرا به شکل دلخواه درآورد. ( فرهنگ فارسی معین ):
که را پای خاطر برآید بسنگ
نیندیشد از شیشه ٔنام و ننگ.سعدی.گر نگهدار من آنست که من می دانم
شیشه را در بغل سنگ نگه میدارد.خیرانی.شیشه خویش به روشنگر غربت برسان
تا کجا صبر کنی در ته زنگار وطن.صائب.گریه شادی ما تلخ نگردد صائب
آسمان شیشه ٔخود گر شکند بر سر ما.صائب ( از آنندراج ).به شیشه دل من می زنی چوسنگ جفا

فرهنگ معین

(ش ) (اِ. ) جسمی است شفاف وشکننده و بی شکل که از ذوب کردن سیلیکات به دست می آید.

فرهنگ عمید

ماده ای سخت، شفاف، و شکننده که در ساختن پنجره و بعضی ظروف به کار می رود.
* شیشهٴ نشکن: نوعی شیشه با مقاومت زیاد که هنگام شکستن ریز ریز می شود.

فرهنگ فارسی

جسمی است شفاف وشکننده که ازذوب کردن شن و آهک ومواد، دیگردرکوره های مخصوص به شکلهاواندازه های، مختلف ساخته میشود
۱ - جسمی است شفاف و حاکی ماورائ و شکننده و آن مخلوطی است از سیلیکاتهای قلیایی.این اجسام را در کوره ذوب کنند و در قالب ریزند. شیشه دارای شکلی هندسی نیست و در نتیجه می توان آن را به شکل دلخواه در آورد. ۲ - صراحی قرابه. یا شیشه آتشفشانی. عقیق سیاه. یا شیشه خوناب. آسمان. یا شیشه فرنگی. عینک. یا شیشه گردان. محیل دغا باز. یا شیشه ماه. ۱ - آسمان اول. ۲ - ماه قمر. یا شیشه معدنی. عقیق سیاه.
نوعی از مار یا داغی بر سرین شتر راست کشیده بر ران تا پاشنه.

دانشنامه عمومی

شیشه یک جامد اَریخت ( غیر بلوری ) یا آمورف است، که کاربردهای وسیع عملی، فنی و زینتی دارد، از جمله در قاب پنجره ها، صنایع اپتیک، و الکترونیک نوری. شیشه ها معمولاً با خنک کاری ناگهانی شکل مذاب آن ساخته می شوند. معروف ترین و قدیمی ترین شیشه شناخته شده، «شیشه سیلیکاتی» می باشد که از «سیلیکا»، ماده پایه ای ماسه تشکیل شده است.
شیشه می تواند رفتار انتقالی از یک جامد سخت و شکننده به یک مادهٔ مذاب خمیری شکل و برعکس داشته باشد. این رفتار که انتقال شیشه نام دارد، در محدودهٔ مواد اریخت یا اریخت های نیمه بلوری دیده می شود. شیشه ها معمولاً شکننده و در برابر نور شفاف اند.
شیشه آهک سود دار، که حاوی حدود ۷۰٪ سیلیس است، حدود ۹۰٪ شیشه تولید شده در جهان را به خود اختصاص می دهد و وقتی گفته می شود «شیشه» معمولاً منظور همین نوع شیشه است، هر چند شیشه های غیرِ سیلیسی برای استفاده در کاربردهای مربوط به تکنولوژی مناسبتر هستند.
خاصیت انکساری، انعکاسی و انتقالی شیشه آن را برای تولید عدسی های نوری، منشورها و مواد الکترونیک نوری مناسب کرده است. الیاف شیشه اکسترود شده به عنوان الیاف یا فیبرهای نوری در شبکه های ارتباطی، مواد عایق حرارتی هنگام مخلوط شدن به عنوان پشم شیشه به منظور گیر انداختن هوا، یا در پلاستیک تقویت شده با الیاف شیشه ( فایبرگلاس ) کاربرد دارند.
تعریف شیشه در دانش متفاوت است، شیشه به هر جامدی گفته می شود که هیچ ساختار بلوری ندارد ( مانند جامد اریخت ) و در برابر گرما و مذاب شدن رفتاری مانند انتقال شیشه از خود نشان می دهد. می توان گفت این گونه از شیشه از مواد گوناگونی به دست می آید مانند آلیاژ فلزها، گدازه های یونی ( یون ذوب شده )، محلول آبی، مایع های مولکولی و بسپارها. در بسیاری از کاربردها ( بطری، عینک های ایمنی )، شیشه های بسپاری ( شیشهٔ اکریلیک )، پلی کربنات، پلی اتیلن ترفتالات گزینهٔ سبک تری نسبت به شیشه های سیلیکاتی اند.
مطابق تعریفی از انجمن تست و مواد آمریکا ( ASTM )، شیشه، محصولی بی نظم و آمورف از خنک کردن سریع یک ماده مذاب است. مطابق این تعریف فلزات مذابی که به سرعت خنک شوند را نیز می توان «شیشه ای» توصیف کرد.
نخستین شیشه ای که پدید آمده همان شیشه هایی بوده که در طبیعت به ویژه در منطقه های آتشفشانی به وجود آمده است. شیشهٔ ابسیدین احتمالاً توسط مردمان دوران سنگی استفاده می شده و به دلیل محدودیت منابع آن و نیازی که به ابزارهای بُرنده وجود داشته، به گستردگی در سراسر جهان آن روزگار، داد و ستد می شده است. به هر روی، باستان شناسان بر این باورند که احتمالاً نخستین شیشه در ناحیهٔ ساحلی سوریهٔ امروز، میان رودان یا مصر باستان ساخته شده است. شیشه در حدود ۳۶۰۰ سال پیش از میلاد در مصر ساخته شده است. شیشه های کهن نور را از خود عبور نمی دادند و به علت نا خالصی های موجود در آن ها، رنگی به نظر می رسیدند. کهن ترین شیشه ای که تاکنون پیدا شده، خرمُهره ای مربوط به نیمهٔ هزارهٔ سوم پیش از میلاد است و احتمالاً به صورت تصادفی در هنگام فلزکاری ( سرباره ) یا ساختن سفال، پدید آمده است.
شیشه (اهر). شیشه یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان ورگهان بخش مرکزی شهرستان اهر واقع شده است. این روستا ۸۷ نفر جمعیت دارد.
شیشه (فیلم ۲۰۱۹). گلس ( به انگلیسی: Glass ) یک فیلم آمریکایی در ژانر تریلر روان شناختی به نویسندگی و کارگردانی ام. نایت شیامالان است. شیامالان این فیلم را به عنوان قسمت نهایی در سه گانه فیلم های این مجموعه شامل آسیب ناپذیر ( ۲۰۰۰ ) و شکافته ( ۲۰۱۶ ) در نظر گرفته است. بروس ویلیس، ساموئل ال. جکسون و اسپنسر تریت کلارک به ایفای نقش های خود در آسیب ناپذیر، و جیمز مک آووی و آنیا تیلور - جوی در نقش های خودشان در شکافته بازگشته اند.
این فیلم توسط یونیورسال استودیوز در تاریخ ۱۸ ژانویه ۲۰۱۹ در ایالات متحده اکران شد.
چهار سال از فرار کیسی کوک از «باغ وحش فیلادلفیا» می گذرد، نام مستعاری به مردی به نام کوین وندل کرامب داده شده است که دارای اختلال تجزیه هویت است و ۲۳ شخصیت مجزا از جمله یک ابرقهرمان جانور، دارد. از طرفی دیوید دان که بسیار هوشمند و قدرتمند است به همراه پسرش جوزف سعی در محافظت از مردم دارند و خبر دزدیده شدن چهار دختر را می شنوند، دیوید ب کوین برمی خورد و کوین را به سمت یک انبار متروکه تعقیب می کند در آنجا دیوید چهار نفر را که توسط کوین ربوده شده اند را آزاد می کند. کوین و دیوید توسط افسران پلیس فیلادلفیا که تحت نظر یک مؤسسه ذهنی هستند، دستگیر می شوند. این مؤسسه تحت نظر دکتر پرایس است که یک روانشناس و متفکر جنائیست که معتقد است هر سه نفر ان ها اعم از کوین آقای گلس ( شیشه ای ) و دیوید افرادی معمولی و با اختلالات در لوب پیشانی هستند در همین حال در آن مؤسسه فردی که به آقای گِلس معروف است و مسئول بمب گذاری در قطاریست که همه سرنشینان آن به جز دیوید از بین رفته اند، پس از دیدار با دیوید و کوین سعی در فرار و آزاد کردن آن ها و نشان دادن وجود ابرقهرمان ها در دنیا دارد.

دانشنامه آزاد فارسی

شیشه (glass)
ماده ای شفاف یا نیمه شفاف، و از لحاظ فیزیکی نه جامد و نه مایع. به آسانی می شکند، اما یکی از محکم ترین مواد شناخته شده است. شیشه از ذوب کردن انواع خاصی از ماسه (سیلیس) به دست می آید. در شیشۀ آتشفشانی این عمل به شکل طبیعی صورت می گیرد. در صنعت نوع شیشه به نوع ماسۀ به کار رفته، مواد شیمیایی خاص افزوده شده، ازجمله سرب، پتاسیم، باریوم، و فنون تصفیۀ شیشه بستگی دارد. انواع شیشه عبارت اند از شیشۀ سدیمی، شیشۀ بلوری که برای ساختن ظروف بلوری تراش دار (کریستال) به کار می رود، شیشۀ اپتیکی، شیشۀ میناکاری شده، شیشۀ مقاوم در برابر گرما، و شیشه هایی که بخش خاصی از طیف نوری را از خود عبور نمی دهند. شیشۀ بادی از باد کردن شیشۀ مذاب با لوله ای به طول حدود۱.۵ متر حاصل می شود. این روش برای ساختن ظروف شیشه ای گران قیمت به کار می رود. روش دیگر برای باد کردن شیشه، دمش خودکار در قالب است که از آن برای تولید حباب لامپ و بطری استفاده می کنند. برای تولید شیشۀ پرسی، شیشۀ مذاب در قالب ریخته، و پرس می شود. شیشه های مربا، گلدان های ارزان قیمت، و قطعات کوچک و سبک با این روش تولید می شوند. برای تولید شیشۀ جام، که در پنجره ها به کار می رود، شیشۀ مذاب از زیر غلتک عبور داده یا روی حوضچۀ قلع مذاب شناور می شود. فایبرگلاس (تارشیشه) از الیاف ظریف شیشه ساخته می شود. شیشۀ فلزی از سرد کردن بسیار سریع آلیاژهای فلزی به دست می آید. این نوع شیشه هم خواص شیشه و هم خاصیت های چکش خواری و رسانندگی فلزات را دارد.
شیشه (مواد مخدر). ماده ای محرک با نام علمی مت آمفتامین. ترکیب اصلی این ماده از آمفتامین گرفته شده که ماده ای اعتیادآور است و مغز و سیستم عصبی را به شدت تحریک می کند. اسامی دیگر آن کریستال، یخ و مت است. مصرف این ماده می تواند باعث کاهش شدید اشتها، افزایش تعداد تنفس، افزایش فعالیت فیزیکی، افزایش دمای بدن و تحریک پذیری و بی خوابی، گیجی، لرزش و تشنج و بدبینی و خشونت شود. همچنین با صدمه بر روی عروق باعث سکته های مغزی و قلبی می شود. این ماده توهم زایی و اثرات محرک را با هم ایجاد می کند.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] شیشه مادّه‏ای سخت، شفاف و شکننده می باشد که از آن به مناسبت در بابهای طهارت، صلات و صید و ذباحه نام برده‏اند.
۱. ↑ العروة الوثقی‏ ج۱، ص۳۰۷.۲. ↑ مستمسک العروة ج۲، ص۸۴.۳. ↑ کشف الغطاء ج۳، ص۳۱۴.۴. ↑ جواهر الکلام ج۱۳، ص۱۵۸.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۷۷۹.
...