سرم مایع خون پس از فرآیند لخته شدن است. تفاوت اصلی سرم با پلاسما در این است که سرم فاقد پروتئینهای انعقادی مانند فیبرینوژن است، در حالی که سایر پروتئینها، آنتی‌ژن‌ها، آنتی‌بادی‌ها، آنزیمها و الکترولیتها در آن وجود دارند. برای تهیه آن، ابتدا خون را در لوله آزمایش ریخته و چند دقیقه صبر می‌کنیم تا خون لخته شود. سپس با استفاده از یک لوله همزن شیشه‌ای بدون شکستگی، مایع را به آرامی هم می‌زنیم و پس از آن، لوله را در سانتریفوژ قرار می‌دهیم. مایع به دست آمده در بالای لخته، سرم نامیده میشود. در این فرآیند، فیبرینوژن به فیبرین تبدیل شده و در لخته باقی می‌ماند، بنابراین آن فاقد فیبرینوژن است. در مقابل، برای تهیه پلاسما، پس از خونگیری اجازه نمی‌دهیم خون لخته شود. این کار با افزودن هپارین، سیترات یا EDTA (چلاتور کلسیم) انجام میشود و یا با قرار دادن خون در یخچال، آنزیم‌های انعقادی را غیرفعال می‌کنیم. پس از سانتریفوژ، مایع بالای لخته پلاسما نامیده میشود. بنابراین، مایع خون که حاوی فیبرینوژن است، پلاسما نامیده میشود.
سرم
لغت نامه دهخدا
سرم. [ س َ رَ ] ( ع اِ )درد کون. ( آنندراج ) ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ).
سرم.[ س َ ] ( ع صوت ) کلمه ای است که بدان سگ را زجر کنند،فیقال: سَرْماً سَرْماً. ( آنندراج ) ( منتهی الارب ).
سرم. [ س ُ ] ( ع اِ ) دهان روده که مخرج ثفل است. ( غیاث ) ( آنندراج ). اندرون دبر مردم. ج، اسرام. ( مهذب الاسماء ). نام دیگر معاء مستقیم است. ( از ابوعلی سینا در قانون ص 215 ).
سرم. [ س ِ رَ ] ( ترکی، اِ ) لفظ ترکی است بمعنی دوال خراشیده. ( غیاث اللغات ). دوالی که روی آن را خراشیده باشند تا نرم شود و به همین مناسبت کسی را که از بسیاری کار دستها پینه بسته باشد سرم دست گویند. ( آنندراج ):
از بهر پای باز تو صیاد لامکان
از پشت شیر لجه خضرا کشد سرم.؟ ( از رشیدی ).رجوع به سیرم شود.
فرهنگ معین
(س رُ ) [ فر. ] (اِ. ) ۱ - خون آبکی. ۲ - دارویی مایع حاوی مواد قندی یا ویتامین ها یا سایر داروهای حیاتی که جهت جلوگیری از بیماری یا برای ادامه حیات از محفظه ای شیشه ای یا پلاستیکی به وسیلة لولة پلاستیکی توسط سرنگ مخصوص از طریق سرخ رگ به بدن بیمار تزریق
فرهنگ عمید
محلول آب مقطر حاوی موادی مانند املاح، ویتامین، و مانند آن که برای تغذیه یا درمان به بیمار تزریق می شود.
تکۀ چرمی که پشت آن را تراشیده باشند، تسمه، دوال.
فرهنگ فارسی
( اسم ) ۱ - خون آبکی خونابه. ۲ - دارویی مایع مانند که برای جلوگیری از مرض به وسیله آبدزدک به بدن تزریق کنند.
دهان روده که مخرج ثقل است. اندرون دیر مردم. جمع اسرام.
فرهنگستان زبان و ادب
دانشنامه عمومی
فرق اصلی سرم با پلاسما در این است که برخلاف پلاسما سرم خون فاقد پروتئینهای انعقادی مانند فیبرینوژن است. سایر پروتئینها، آنتی ژنها، آنتی بادیها، آنزیمها و الکترولیتهای خون در سرم آن موجودند.
برای تهیه سرم بدین طریق عمل می شود که پس از عمل خونگیری خون را داخل لوله آزمایش ریخته و چند دقیقه صبر می کنیم تا خون لخته شود سپس با یک لوله همزن شیشه ای بدون شکستگی آن را به هم می زنیم و پس از سانتریفوژ مایع به دست آمده روئی سرم است پس سرم فاقد فیبرینوژن است چون اجازه داده ایم خون لخته شود و فیبرینوژن به فیبرین تبدیل شود وفیبرین در داخل لخته خون باقی مانده و از مایع خون جدا شده است بنا براین به مایع خون که فاقد فیبرینوژن باشد سرم گویند. اما برای تهیه پلاسما پس از خونگیری اجازه لخته شدن را به خون نمی دهیم به وسیله اضافه کردن هپارین و یا سیترات ویا ( چلاتور کلسیم ) EDTA یا گذاشتن در یخچال آنزیم های انعقادی را غیر فعال می کنیم و پس از سانتریفوژ مایع روئی پلاسما است بنا براین به مایع خون که حاوی فیبرینوژن است پلاسما گویند.
سرم (مایع). سِرُم ها ( به فرانسوی: Sérum ) محلول های مایع نگهدارنده یا کریستالوئیدی حاوی الکترولیت، آب و نیازهای سلولی هستند که از طریق سیاهرگ ها تجویز می شوند.
سرمها اصولاً به چهار گروه کلی تقسیم بندی می شوند:
• محلولهای کریستالوئید جهت جبران کاهش مایعات یا الکترولیتها مانند سرم رینگر، رینگرلاکتات، سرم نرمال سالین، سرم قندی نمکی و سرم قندی
• محلولهای کلوئید جایگزین پلاسما جهت جبران کاهش حجم داخل عروقی مانند دکستران و هماکسل
• محلولهای غذایی ( جایگزینی تغذیه وریدی ) مانند سرم آمینو اسیدی و سرم اینترالیپیدی
• محلولهای با کاربرد درمانی خاص مانند سرم مانیتول
محلولهای کریستالوئید ممکن است جهت جانشین کردن الکترولیتها و آب از دست رفته از طریق اسهال و استفراغ بکار روند. مصرف بیش از حد آن ها سبب تجمع سدیم و حجم آب اضافی در بدن، اِدِم ریوی و نارسایی قلب می شود. محلولهای هیپرتونیک در درمان مسمومیت با آب و افزایش حجم آب خالص بکار می روند.
این سرم دارای آب استریل به همراه ویتامین ها گلوگز نمک و املاح معدنی است که باعث میشود بدن فرد را به مدت ۳ روز زنده نگهدارد و برای مصارف بیماران خونریزی مغزی و قلبی استفاده میشود مواد موجود آن برای مردان و زنان جداگانه است املاح معدنی شامل آهن کلسیم منیزیم پتاسیم سولفات فسفات فسفر گوگرد روی مس سدیم ید و ویتامین های محلول در آب و محلول در چربی به شکل حلال در آب است ( ویتامین های محلول در چربی به شکل پودر در آب حل شدند و سرم دوباره تصفیه شده تا مواد یک دست بدست بی آیند )
گروه درمانی این سرم، الکترولیت است و ترکیبات آن شامل سدیم و کلراید و PH محلول ۷–۴٫۵ می باشد. این سرم برای جایگزینی مایعات و الکترولیت در صورت کم بودن سدیم به دلیل از دست رفتن الکترولیتها بکار می رود. در بیمارانی که قادر به مصرف مایعات و غذا از راه دهان نیستند محلولهای هیپرتونیک به صورت تزریق وریدی همراه با محلولهای قندی مصرف می شود. تزریق وریدی این سرم به عنوان حلال بعضی داروها بکار می رود. نرمال سالین به سرم کلرید سدیم نه دهم درصد گفته می شود.
گروه درمانی این سرم الکترولیت و جانشین شونده پلاسما است. این سرم چند الکترولیتی است و شامل سدیم، پتاسیم، کلسیم، کلر و لاکتات می باشد. رینگر لاکتات یک محلول یونی است که حجم خون را افزایش داده و تعادل آب و الکترولیتها را برقرار می سازد. یون لاکتات موجود در این فراورده که به سرعت به یون بی کربنات متابولیزه می شود، در تنظیم تعادل اسید - باز دخالت دارد. این سرم برای جایگزینی مایعات و الکترولیتهای از دست رفته، برقراری تعادل مجدد آب و الکترولیت بدن به خصوص قبل و پس از جراحی مصرف می شود.
دانشنامه آزاد فارسی
مایعی شفاف، حاصل از خون منعقدشده. این مایع در واقع پلاسمای خوناست که پروتئین های ضدانعقادآن جدا شده اند، ولی حاوی آنتی بادی ها، سایر پروتئین ها، و نیز چربی هاو قندهای خون است. این مایع را به صورت مصنوعی نیز تولید و برای محافظت در برابر بیماری ها به کار می برند.
ویکی واژه
دارویی مایع حاوی مواد قندی یا ویتامین‌ها یا سایر داروهای حیاتی که جهت جلوگیری از بیماری یا برای ادامه حیات از محفظه‌ای شیشه‌ای یا پلاستیکی به وسیلة لولة پلاستیکی توسط سرنگ مخصوص از طریق سرخ رگ به بدن بیمار تزریق میشود.
تسمه، دوال.
جملاتی از کلمه سرم
در سرم هست که سر در سر کار تو کنم جان نخواهم که بود بی رخ تو در بدنم
شب گذشته مرا می گذشت بر خاطر که چیست موجب یخ بند و علت سرما
شود بار دلم آن را که از دل بار بردارم نهد پا بر سرم از راه هر کس خار بردارم
