اسناد گرایشی (Dispositional Attribution)، که در حوزه روانشناسی اجتماعی مورد بررسی قرار میگیرد، به فرآیند شناختی اطلاق میشود که طی آن افراد علت رفتار دیگران را به عوامل پایدار و درونی نسبت میدهند. این عوامل درونی شامل ویژگیهای شخصیتی، نگرشها، باورها، تواناییها و انگیزههای فردی است. به بیان سادهتر، هنگامی که ما رفتار مشاهدهشده از فردی را ناشی از ذات، شخصیت یا تمایلات درونی او میدانیم، در حال انجام اسناد گرایشی هستیم. این نوع اسناد در مقابل اسناد موقعیتی (Situational Attribution) قرار دارد که در آن رفتار فرد به عوامل بیرونی و اقتضایی محیطی نسبت داده میشود.
اهمیت اسناد گرایشی در شکلدهی به درک ما از دیگران و تعاملات اجتماعی غیرقابل انکار است. قضاوتهای ما درباره رفتار دیگران، خواه مثبت و خواه منفی، عمدتاً تحت تأثیر این سوگیری اسنادی قرار دارد. برای مثال، اگر فردی در محل کار تأخیر کند، ممکن است بلافاصله او را فردی بیمسئولیت یا تنبل (اسناد گرایشی) فرض کنیم، به جای آنکه احتمال دهیم در ترافیک سنگین یا مشکلی خانوادگی گرفتار شده است (اسناد موقعیتی). این تمایل به نادیده گرفتن تأثیرات موقعیتی، که به «خطای بنیادی اسناد» (Fundamental Attribution Error) معروف است، میتواند منجر به قضاوتهای نادرست و ایجاد کلیشههای منفی شود.