افاقه

افاقه به معنای هشیاری است که در بسیاری از مباحث فقهی به آن اشاره شده است. در فقه نیز به معنای به هوش آمدن پس از دیوانگی، بیهوشی یا مستی به کار می‌رود. هر آنچه که یک فرد عاقل به آن مکلف است، فرد دیوانه، بیهوش یا مست نیز پس از به هوش آمدن و بازگشت عقل، به آن مکلف خواهد بود. اگر فردی قبل از آن تکلیفی را ترک کرده باشد و دیوانگی، بیهوشی یا مستی عذر موجهی برای ترک آن نباشد، جبران آن تکلیف پس از افاقه الزامی است. برخی از حقوق، مانند حق وکالت، با بروز دیوانگی باطل می‌شوند و برای ادامه آن و پس از آن نیاز به تجدید وکالت است. اما برخی دیگر از حقوق، مانند حق شفعه، باطل نمی‌شوند.