خنثایی به وضعیتی اشاره دارد که در آن ویژگیهای اسیدی و بازی یک محلول به طور کامل با هم ترکیب شده و اثر یکدیگر را خنثی میکنند. در این حالت، pH محلول به ۷ میرسد که نشاندهنده یک محلول خنثی است.
در محلولهای آبی، pH مقیاسی است که غلظت یونهای هیدروژن (H⁺) را اندازهگیری میکند. اگر pH یک محلول کمتر از ۷ باشد، آن محلول اسیدی است و اگر بیشتر از ۷ باشد، بازی است. بنابراین، در یک محلول خنثی، غلظت یونهای هیدروژن و یونهای هیدروکسید (OH⁻) برابر است.
خنثایی معمولاً در واکنشهای بین اسیدها و بازها رخ میدهد. به عنوان مثال، وقتی یک اسید مانند اسید کلریدریک (HCl) با یک باز مانند هیدروکسید سدیم (NaOH) ترکیب میشود، واکنشی انجام میشود که آب و نمک تولید میکند. در این واکنش، یونهای هیدروژن از اسید و یونهای هیدروکسید از باز با هم ترکیب شده و آب (H₂O) را تشکیل میدهند. این واکنش به صورت زیر نمایش داده میشود:
HCl+NaOH→NaCl+H2O
در این حالت، pH محلول نهایی به ۷ نزدیک میشود، به شرطی که مقادیر اسید و باز به طور کامل با هم واکنش دهند. این وضعیت خنثی به عنوان یک نقطه تعادل در شیمی شناخته میشود و در بسیاری از فرآیندهای شیمیایی و بیوشیمیایی اهمیت دارد.