دانشنامه اسلامی
نسب او به ابوبکر صدیق می رسید و چون اجدادش از جونپور بودند، با نسبت جونپوری نیز از او یاد شده است . وی در احمدآباد گجرات زاده شد و در کودکی پدرش را که از عارفان مشهور عصر خود بود، از دست داد. محمد پس از درگذشت پدر ، به خدمت شیخ صفی گجراتی درآمد و از دست او خرقه پوشید، سپس راهی زیارت حرمین شریفین شد و ۲ سال در سرزمین حجاز به سر برد و در همین دوران با شیخ علی بن حسام الدین متقی آشنا شد و از مصاحبت او بهره های بسیار برد. وی پس از بازگشت به احمدآباد همسر گزید و نزد شیخ وجیه الدین ابن نصرالله علوی گجراتی که از علما و مدرسان مشهور بود، به شاگردی پرداخت . سپس به زمره مریدان شیخ محمدماه جونپوری که از مریدان پدرش بود، پیوست . چندی بعد برای گرفتن امانتی که از پدرش نزد شیخ محمد اسیری بود، به مالوه اسیر رفت و در آن جا یک چند در خدمت شیخ ابومحمد خضرتمیمی به کسب و تکمیل معارف صوفیانه مشغول شد و سرانجام به قصد اقامت در برهانپور، مالوه را ترک گفت . وی در آن جا مسجد و خانقاهی تأسیس کرد و به تدریس علوم و ارشاد مریدان پرداخت و شاگردان بسیار تربیت کرد و خود در شمار مشایخ بزرگ چشتیه درآمد. برهانپوری اهل زهد و تقوا بود و خوف و محاسبه نفس بر احوال او غلبه داشت . او به وجد و سماع راغب نبود و بر پیروی از سنت رسول الله (ص ) تأکید می ورزید. علاقه و عشق او به پیامبر (ص ) زبانزد بود و همواره آرزوی زیارت مرقد آن حضرت را در دل داشت و نیز هر ساله ثلث فتوحی نذر و مانند آن را که به او می رسید، به مدینه می فرستاد.
عقاید وی
برهانپوری از پیروان عقاید محیی الدین ابن عربی ، و قائل به وحدت وجود بود و در این زمینه کتاب التحفة المرسلة الی النبی (ص ) را نیز تألیف کرد.
مریدان
از مریدان شیخ فضل الله برهانپوری می توان شیخ احمد دیوبندی و سید محب الله مانکپوری را نام برد. وی در۷۰ سالگی در برهانپور درگذشت و در همان جا به خاک سپرده شد.
آثار
...
