دانشنامه اسلامی
میرزا محمّدحسن مفتون بن سیّدابراهیم حسینی خلیفه سلطانی قمشه ای، عارف سالک و شاعر ادیب اواخر دوره قاجاریه. وی در حدود سال ۱۲۶۲ق در قمشه متولّد شد. پس از تحصیل علم و ادب به تهران رفته و به حلقه مریدان صفی علی شاه پیوسته دست ارادت بدو داده و به لقب «هدایت علی» ملقب شده و جهت ارشاد درویشان ناحیه قمشه به زادگاه خود بازگشت. سفری نیز به هندوستان رفته و درویشان به او ابراز ارادت نمودند. عاقبت در قمشه ساکن شد و در خانقاه به دستگیری فقرای نعمت الهی صفی علی شاه مشغول شده و به «سید المشایخ» مشهور گشت.
مفتون، محمّدحسن، دیوان مفتون: مقدمه.
مفتون قمشه ای در ۱۶ شوال سال ۱۳۲۴ق وفات یافته و در صحن امامزاده شاه رضای قمشه به خاک سپرده شد. تاراج قمشه ای یکی از مریدانش مرثیه ای گفته که مادّه تاریخ آن این بیت است: دم ممات هدایت، صفی به او فرمود ••••• «بیا بیا بجنان پیش شاه درویشان» (یاداشت های آقای رحیم قاسمی).
آثار
او «مثنوی معنوی» را شرح کرده و به ظهیرالدّوله اهدا کرده است. دیوان اشعار او شامل ۱۵۵ غزل و چندین قطعه و قصیده و رباعی در سال ۱۳۸۳ش به چاپ رسیده است. علاوه بر عرفان، در شعر و ادب نیز دستی داشته و در جوانی به مطالعه و کتابت دواوین شعراء می پرداخته است. او در سال ۱۲۹۰ق دیوان فروغی بسطامی را در قمشه کتابت نموده است که به شماره ۲۵۴۴/ در کتابخانه میرزا محمّد کاظمینی در یزد موجود است.
حسینی اشکوری، سیدجعفر، فهرست کاظمینی، ج۲، ص۲۲۷.
...
