دانشنامه اسلامی
زمانی که واسطی در دمشق وارد شد با حافظ و علامه آن زمان شمس الدین ذهبی ملاقات کرد و هریک
از دیگری علم قرائات را فرا گرفت.برخی آثاری که از وی به یادگار مانده عبارتند از: تحفة الاخوان فی مآرب القرآن 2-تحفة البررة فی نثر الکفایة المحرّرة فی القرائات العشر 3-روضةالأزهار فی قرائات العشرة أئمة الامصار 4-الکفایة فی القرائات العشرة 5-الکنز فی القرائات العشر 6-اللّمعة الجلیّة 7-المختار فی القرائات.واسطی در سال 740 هجری بدرود حیات گفت.
مؤلف در این کتاب به بیان قرائت های دهگانۀ آیات قرآن کریم از سورۀ فاتحه تا سورۀ ناس، به جز سورۀ عصر، پرداخته است.
علی رغم اینکه «الکنز» کتابی ویژه قرائت های دهگانه است اما بسیاری از قرائت هایی که موافق با قرائت های فوق عشره است نیز در آن گرد آمده است.نویسنده نمونه هایی از این قرائت ها را بدون اشاره به قاری آن در کتاب خود جای داده است.
[ویکی فقه] الکنز فی القراءات العشر (کتاب). «الکنز فی القرائات العشر» اثری است به زبان عربی که درباره قرائتهای دهگانه قرآن کریم نگاشته شده؛ و نویسنده آن فردی به نام عبدالله بن عبد المؤمن الواسطی است.
عبدالله بن عبد المؤمن الواسطی در سال ۶۷۱ هجری در شهر واسط عراق دیده به جهان گشود و علم قرائات را از شیوخ این علم در زمان خویش فرا گرفت و سپس به آموزش آن به دیگران پرداخت. وی علاوه بر تحصیل علم به کار تجارت نیز اشتغال داشت از این رو سفرهایی به بصره ، بحرین ، هرمز ، جزیره قیس ، مکه و شام انجام داد و در این سفرها با دانشمندان و عالمان این شهرها ملاقات کرد و از آنان دانشهای فراوانی آموخت. زمانی که واسطی در دمشق وارد شد با حافظ و علامه آن زمان شمس الدین ذهبی ملاقات کرد و هریک از دیگری علم قرائات را فرا گرفت. برخی آثاری که از وی به یادگار مانده عبارتند از: ۱. تحفة الاخوان فی مآرب القرآن ۲. تحفة البررة فی نثر الکفایة المحررة فی القرائات العشر ۳. روضة الازهار فی قرائات العشرة ائمة الامصار ۴. الکفایة فی القرائات العشرة ۵. الکنز فی القرائات العشر ۶. اللمعة الجلیة ۷. المختار فی القرائات . واسطی در سال ۷۴۰ هجری بدرود حیات گفت.
معرفی کتاب
مؤلف در این کتاب به بیان قرائت های دهگانه آیات قرآن کریم از سوره فاتحه تا سوره ناس ، به جز سوره عصر ، پرداخته است. علی رغم اینکه «الکنز» کتابی ویژه قرائت های دهگانه است اما بسیاری از قرائت هایی که موافق با قرائت های فوق عشره است نیز در آن گرد آمده است. نویسنده نمونه هایی از این قرائت ها را بدون اشاره به قاری آن در کتاب خود جای داده است. مؤلف در باب اول از مقدمه کتاب ده فصل ایجاد کرده و هرفصلی را به یکی از قراء عشرة اختصاص داده و در آن بطور مختصر به شرح حال قاری ، روات و طرق روایات وی پرداخته است. در باب دوم قواعد و اصطلاحاتی را که در به هنگام یادآوری اختلاف و اتفاق قراء به کار می برد یادآور شده است. باب سوم را به مخارج حروف عربی و صفات آنها از قبیل همس ، جهر ، شدة و... اختصاص داده است. در بخش اصول به بیان اصول قرائات و ظواهرآنها پرداخته و آنها را طی ده اصل بیان کرده است. در بخش فرش الحروف هم که از سوره فاتحه آغاز و به سوره ناس پایان می پذیرد در هرسورة قرائات ویژه حروف آن سوره را یادآور شده و در پایان هرسوره یاءات ثابت و زاید را درج نموده است.
ویژگی کتاب
۱. به گفته خود نویسنده این اثر بطور خلاصه و روشن تمام آثاری را که در علم قرائات نگاشته شده در خود جای داده است.۲. نویسنده در نقل و تدوین مواد علمی کتاب نهایت دقت و امانتداری را به خرج داده است از این رو طرق و اسانید روایات را به تفصیل و بدون هیچ گونه کم و کاست ذکر کرده چنانکه در مورد ظواهر حروف و اصولی مانند همز و اماله و ترقیق و وقف و غیره چنین دقتی را اعمال کرده است.۳. ایجاز غیر مخل به مقصود دیگر ویژگی این اثر به شمار می رود که در اختصار صورت گرفته در اسماء اعلام ، اسماء کتب، قرائت آیات و غیره نمودار است.۴. مؤلف برای برخی سور قرآنی نامهایی ذکر می کند که در نسخه های قرآنی متداول بین مردم وجود ندارد و البته این نه از آن جهت است که وی نامهای جدیدی برای این سوره ها وضع کرده باشد بلکه ازآن رو است که آنچه را علمای ملت در آثار خود ذکر کرده و کتابهای علوم قرآنی آنها را در خود جای داده اند، یادآور شده باشد.
ساختار کتاب
...
