دانشنامه اسلامی
کتاب مشتمل بر یک مقدمه، سه مبحث مقدماتی و دو بخش است. در بخش اول سوگندهای مفرد در هشت فصل و در قسمت دوم نیز سوگندهای متعدد در بیست فصل مطرح شده اند.
کتاب با ذکر آیاتی از سوره واقعه آغاز شده است: فَلاَ أُقْسِمُ بِمَوَاقِعِ النُّجُومِ* وَ إِنَّهُ لَقَسَمٌ لَوْ تَعْلَمُونَ عَظِیمٌ ﴿الواقعة: 76-75﴾؛ نه ، سوگند به جایگاههای ستارگان. اگر بدانید، آن سوگندی سخت بزرگ است. ذکر این آیات در ابتدای کتاب علاوه بر اشاره به موضوع، اهمیت آن را از دیدگاه قرآن گوشزد می کند و ناخودآگاه خواننده را تشویق به پیگیری مباحث کتاب می کند.
قرآن کریم دارای ابعاد مختلفی است که در مقدمه کتاب به روایاتی از رسول اکرم(ص) و امیرالمؤمنین(ع) در این رابطه اشاره شده است. ظاهر قرآن دلکش و شگرف و باطن آن عمیق است. از جمله این کرانه های دوردست و معانی بلند و متعالی سوگندهای قرآن است. قرآن کریم به امور مختلفی سوگند یاد کرده که چه بسا بالغ بر چهل سوگند یا بیشتر است. ویژگی و امتیاز سوگندهای قرآن نسبت به سوگندهای رایج در عصر جاهلی این است که قرآن به ذوات مقدسه و ظواهر هستی که اسرار عمیقی دارند سوگند یاد می کند. درحالی که در عصر جاهلی به مغانی (آوازها) و مُدام (خمر) و زیبایی زنان و امور مادی پست سوگند یاد می شد.
نویسنده در ادامه مباحث، پیشینه بحث و آثار پیشینیان در این زمینه را مطرح کرده و می نویسد: سیوطی نقل می کند که اولین کسی که تألیفی جداگانه در موضوع قسم های قرآن داشته ابن قیم جوزی (متوفی 751ق) بوده است. پس ازآن خود سیوطی قسم های قرآن را گردآوری نمود و آن را نوعی از انواع علوم قرآن قرار داد. او در این رابطه بحث مختصری را مطرح کرد که از پنج صفحه تجاوز نمی کند.
نویسنده، کاشف چلپی در کشف الظنون و نیز ] را از جمله کسانی می داند که بحث قسم ها را در فروع علم تفسیر مطرح کرده است. با وجود اهمیت این موضوع در میان شیعیان کسی کتاب جداگانه ای در این موضوع ننوشته است به جز کتابی که شیخ ابوالقاسم رزاقی تحت عنوان «سوگندهای قرآن» نوشته است.
