دانشنامه اسلامی
وی از موالی قبیله سلیم و یا به گفته ابن حارث از خود قبیله سلیم بوده است . قاضی عیاض نیای بزرگ او را ربیع بن سلیمان یاد کرده است . نیاکان وی اهل طلیطله بوده اند، اما نیای وی سلیمان به قرطبه کوچ کرده و پدر او حبیب (د ۲۲۱ق /۸۳۵م ) در «فتنة الربض » به البیره مهاجرت کرده است . وی به حبیب عصار شهرت داشته و از فقیهان قرطبه به شمار می رفته است .
زندگی نامه
تولد ابن حبیب به درستی روشن نیست . ذهبی تولد او را پس از ۱۷۰ق /۷۸۶م دانسته است . درگذشت او را به اختلاف در ۲۳۲ق /۸۴۶م یا ۴ رمضان ۲۳۸ نوشته اند و حمیدی درگذشت او را بنا به قولی ۱۲ ذیحجة ۲۳۹ق در شهر قرطبه ذکر کرده است .
← تحصیل
حمیدی نوشته است که ابن حبیب ، مالک بن انس را درک کرده و از او حدیثی روایت کرده است . لیکن نظر به وفات مالک در ۱۷۹ق /۷۹۵م در مدینه ، و ولادت ابن حبیب در ۱۷۴ق در اندلس این امر بعید می نماید. به نوشته مقری ابن حبیب عقاید فقهی ویژه خود داشته که در کتابهای مالکیان نقل شده است ، اما ابن فرضی معتقد است که او به علم حدیث آگاهی نداشت و صحت و سقم احادیث را نمی دانست و سهل انگار بود. ذهبی گوید: ابن حبیب در روایت متقن نبود و احادیث را بی محابا نقل می کرد. نقل وی با اجازه و حتی با وِجاده بود و در شناخت اصحاب حدیث متحمل رنج و زحمت نمی شد و ابوعمر صدفی به نقل از احمد بن خالد نقل کرده که ابن حبیب دروغگو بوده و دروغ وی در کتاب الواضحه او آشکار شده است . ابن عبدالبر نیز گفته است که مردم زمانش نسبت دروغ به او داده اند و ابن حزم نیز او را ضعیف دانسته است ، اما شکی نیست در اینکه وی صحفی (کسی که مطالب و احادیث را بدون استاد از روی کتب و صحیفه ها می خواند) بوده است ، مقری نیز آگاهی وی به حدیث را مسلم نمی داند.
مذهب
...
