دانشنامه اسلامی
ناسخ غیر لفظی، مقابل ناسخ لفظی بوده و به معنای دلیل معتبر شرعی است که پس از دلیل دیگری می آید و ناظر به آن بوده و از طریق آوردن حکم نقیض و یا ضد حکم اول، بر عدم بقای حکم اول در آینده دلالت می نماید؛ یعنی این نسخ با لفظ «نسخت» و مشتقات آن نیست، مانند آیه کریمه:(الاْنَ خَفَّفَ اللّهُ عَنْکُمْ)، که به واسطه این آیه، خداوند تکلیف به جنگیدن یک مسلمان در برابر ده نفر از کفار را برداشت و مسلمانان مکلف شدند هر یک در برابر دو نفر از کفار جنگ نمایند؛ در این جا حکم ناسخ(تخفیف)، نقیض حکم منسوخ (ثقل و تشدید) است، و یا مانند تحویل قبله، که حکم قبله قرار دادن کعبه، ضد حکم قبله قرار دادن بیت المقدس می باشد.
