دانشنامه اسلامی
کتاب از ده ها فصل مختلف تشکیل شده که ناظر به چگونگی کسب در آمد، مستحباب کسب و کار و چگونگی بهره مندی از مال و... می باشد که تقریبا همه آنها ناظر به روایاتی از اهل بیت(علیهم السلام) می باشند.
فصل اول درباره استحباب به دست آوردن مال حلال و انفاق آن می باشد. ایشان روایاتی برای این مسئله بیان کرده اند که از آن جمله روایت امام صادق(ع) می باشد؛ حضرت فرمود: «لا خیر فی من لا یحب جمع المال من حلال یکف به وجهه و یقضی به دینه و یصل به رحمه». در روایت دیگری امیرالمؤمنین(ع) می فرماید: پیامبر(ص) در شب معراج از خداوند سؤال کرد یا رب أی الأعمال أفضل؟ فقال اللّه تعالی: «یا أحمد إن العبادة عشرة أجزاء تسعة منها طلب الحلال فإن أطیب مطعمک و مشربک فأنت فی حفظی و کنفی». فصل بعدی در استحباب اصلاح مال و محاسبه آن می باشد، امّا اگر مال در زمینه اسراف و تبذیر هزینه شود اصلاح آن واجب خواهد شد. در روایتی از امام صادق(ع) آمده: «إن فی حکمة آل داود ینبغی للمسلم العاقل أ لا یری ظاعنا إلا فی ثلاث مرمّة للمعاش أو تزوّد لمعاد أو لذّة فی غیر ذات محرم و ینبغی للمسلم العاقل أن یکون له ساعة یفضی بها إلی عمله فی ما بینه و بین اللّه عز و جل و ساعة یلاقی إخوانه الذین یفاوضهم و یفاوضونه فی أمر آخرته و ساعة یخلّی بین نفسه و لذتها فی غیر محرم فإنّها عون علی تلک الساعتین». فصل بعدی در بیان میانه روی در زندگی است که اساس اقتصاد می باشد. امام صادق(ع) طبق روایت عبداللّه بن سنان آیه«و لا تجعل یدک مغلوله إلی عنقک و لا تبسطها کل البسط»، را طبق معنای مورد نظر تفسیر نموده است. در روایت دیگر از پیامبر(ص) آمده: «إن المؤمن أخذ أدبا من اللّه إذا وسع علیه اقتصد و إذا أقتر علیه اقتصر». ایشان برای اقتصاد و میانه روی فواید دیگری را نیز نقل کرده اند؛ از جمله اینکه اقتصاد ضمانت غنی است، انفاق به قدر کفاف باید باشد، تبذیر عین نداری است، انسان های مقتصد اهل اسراف و اقتراف نیستند، تبذیر در طاعت الهی نیست و... فصل دیگر در تبیین مفهوم اسراف است که گفته شده در چیزی که به بدن ضرر رساند و مال را ضایع کند اسراف است، پس در نتیجه چیزی که برای بدن سود دارد اسرافی در آن نخواهد بود. در روایتی از امام صادق(ع) که البته بیان خاطره ای است از حضرت در راه مکه، مطلب مذکور به خوبی نمایان می باشد.
فصل بعدی در استحباب صبر است در آنچه که نفس به خواسته خود دست پیدا نکرده است. در روایت محمد بن یحیی بن عمران اشعری از حضرت صادق(ع) آمده که حضرت به بعضی از اصحاب خود فرمودند: «أ ما تدخل السوق أ ما تری الفاکهة تباع و الشیء ممّا تشتهیه؟ فقلت: بلی فقال: أما إنّ لک بکل ما تراه و لا تقدر علی شرائه و تصبر علیه حسنة».
فصل دیگر در استحباب تجارت است که هفتاد نوع رزق در آن نهفته می باشد. ایشان تجارت را امری مستحب و بهترین راه کسب درآمد می داند و ترکش را هم مکروه شمرده و می فرماید: تاجر بی باک رزق را به دست می آورد در مقابل تاجر ترسو که در محرومیّت خواهد بود. از مطالبی که در ذیل این فصل آمده، موجب استغنا شدن تجارت، مانند مجاهد بودن تاجر، زیادی عقل در اثر تجارت، کمبود عقل در اثر ترک تجارت، نماز اول وقت بهترین تجارت و بودن روزی در تجارت می باشد.
[ویکی فقه] المال اخذا و عطاء و صرفا (کتاب). کتاب« المال، أخذاً و عطاءً و صرفاً» تألیف آیت اللّه سید محمد حسینی شیرازی است به زبان عربی که سه امر درآمد، هزینه و انفاق را مورد توجه قرار داده است. ایشان بحث درآمد و ثروت را بسیار مهم دانسته و حیات جوامع اسلامی را بدون آن دچار مشکلات عدیده می داند که برای بی نیازی از شرق و غرب باید مستقل بوده و دارای ثروت لازم باشند.
سید محمد شیرازی در سال ۱۳۴۷ ه . ق در شهر نجف اشرف متولد شد. وی در حالی که تنها ۹ سال داشت همراه پدر بزرگوارشان مرحوم سید مهدی شیرازی به کربلای مقدس هجرت نمود. دروس مقدماتی و عالیه حوزه را در محضر جمعی از اساتید بزرگ تلمذ نموده و نخست به تدریس دروس سطح پرداخته و هنگامی به تدریس کتاب کفایة الأصول - آخرین کتاب سطح- مشغول شدند . ایشان در بوجود آوردن حوزه های علمیه در ایران و عراق و کویت و سوریه و غیره نیز همت گماشتند و دهها مدرسه دینی ایجاد نموده و حوزه های مختلف علمیه را تحت پوشش و حمایت خود قرار دادند.
ساختار کتاب
کتاب از ده ها فصل مختلف تشکیل شده که ناظر به چگونگی کسب در آمد، مستحباب کسب و کار و چگونگی بهره مندی از مال و... می باشد که تقریبا همه آنها ناظر به روایاتی از اهل بیت علیهم السلام می باشند.
گزارش محتوا
...
