دانشنامه اسلامی
ملک ظاهر سیف الدین برقوق (حک: ۷۸۴ـ۸۰۱)، از ممالیک برجی مصر، این بنا را در نخستین دوره سلطنت خود (۷۸۴ـ۷۹۱) در شارع بین القصرین ساخت، و نام او و تاریخ بنا (۷۸۸) در کتیبه ای حک شده است.
شهرت آن به برقوقیّه، ظاهریه و ظاهریّه برقوق به لحاظ انتساب به ظاهر برقوق است، و این غیر از مدارس ظاهریّه ای است که حدود یک قرن پیش از آن تاریخ ملک ظاهر بیبرس در شهرهای دمشق و قاهره تأسیس کرد.
مقریزی مدرسه برقوقیّه را از خانقاهها و جوامع به شمار آورده و اکنون محل اقامه نماز و مراسم مذهبی است.
روز افتتاح مدرسه برقوقیه
روز افتتاح، ملک ظاهر در مدرسه حضور یافت و در ضیافت باشکوهی برای صوفیان آن جا راتبه مقرر کرد.
برای تنظیم امور دستورهایی صادر کرد و برای تدریس مذاهب چهارگانه اهل سنت و درس تفسیر و حدیث و قراآت استادانی منصوب کرد.
مدرّسان برقوقیّه بیش تر دانشمندان ایرانی بودند که پس از هجوم و کشتار مغول، به شام و مصر رفتند و در آن جا به مناصب افتا و قضا و تدریس رسیدند.
بنای بزرگ برقوقیّه به کاشیهای نفیس و سنگهای مرمر مزیّن است و از آثار باشکوه به جای مانده از عصر ممالیک در قاهره به شمار مرود.
ایوان ]]] قِبلی، بزرگترین ایوان مدرسه، به حنفیان اختصاص داشت و حجره های مدرسان و طلاب، بیشتر بالای دو ایوان بحری و قِبلی بود.
استادان مشهور برقوقیّه
از استادان مشهور برقوقیّه: علاءالدین بن احمد سیرامی عجمی حنفی که نخست در شهرهای خوارزم و هرات و تبریز تدریس می کرد و سپس به بلاد شام رفت، و ملک ظاهر او را به مصر فراخواند و ریاست صوفیه و تدریس مذهب حنفی در برقوقیّه را به وی سپرد.
اعتقاد سلطان در حق او چندان بود که برایش سجاده می گسترد و وصیت کرد که پس از مرگ، او را پایین قبر علاءالدین به خاک بسپارند و بر مزارش مدرسه ای بسازند؛ و چنین کردند.
پس از مرگ علاءالدین، سیف الدین سیرامی مرتبه تدریس یافت؛ او پدر شیخ نظام الدین یحیی و جد شیخ عضدالدین عبدالرحمان، رئیس صوفیه برقوقیّه، بود.
نخستین مدرس حدیث در برقوقیّه
...
