دانشنامه اسلامی
شاه داعی شیرازی، چنان که خود تأکید می کند، چون فهم برخی از ابیات«گلشن راز» را برای معاصران خویش مشکل می بیند، دست به تألیف این کتاب می زند. شرح او از جمله شروح قدیمی گلشن راز است. در این شرح، شاه داعی در برخی از موارد به اختلاف نظرهای خود با شبستری اشارت می کند، اما به صورت جدی به بحث در آن موارد نمی پردازد، چرا که بنای او بر ایجاز متن است. نثر شرح او قدری دشوار است و این شاید به جهت موضوع مورد بحث؛ یعنی عرفان علمی و نظری است.
در معرفی مختصری که از«نسایم گلشن» توسط یکی از فضلای معاصر صورت گرفته و در مقدمه ی نسخه خطی کتاب خانه ی مرکزی دانشگاه تهران آورده شده است، چنین می خوانیم:
«از شروح بسیار عالی است که بر«گلشن راز» شیخ محمود شبستری نوشته شده است و از اقدم شروح می باشد و نسخه ی دیگر آن کم یاب و عزیز الوجود است. شارح کتاب، نظام الدین، محمود، معروف به شاه داعی و متخلص به داعی، از عرفا و متصوفین معروف و شاگرد و خلیفه ی سید نعمت الله ولی و شرح حالش در تمام تذکره ها و منابع موجود است. این نسخه، در سال 1064 هجری و به خط زیبای نویسنده ی فاضلی موسوم به ابی محمد علی النقی الربانی، در شهر اردبیل انجام گردیده. با آنکه این شرح موجز و مختصر است، و شارح فاضل به اطناب و تفصیل نگراییده، نگارنده که شروح عدیده ی«گلشن راز» را دیده و هم اکنون نزدیک به ده مجلد اقسام آن را موجود دارم، هیچ یک را تا این اندازه جامع و کامل نیافت که هم مقاصد ناظم را دریافته و تبیین نماید و هم مطالبی عام النفع ایراد نموده باشد. شاه داعی شارح به طوری که در پایان کتاب می نگارد، چون اصل«گلشن» و پاره ای از شروح، موجب اضلال عوام می گردید، به این شرح پرداخت و باز متعرض است که در پاره ای موارد با ناظم اختلاف دارد، بدانها نپرداخته و فقط به ذکر این اصل مسلم که هر مطلب را به قرآن و سنت باید عرض کرد، اگر موافق بود، قبول و اتباع و الا ترک و رفض باید نمود».
در این شرح، جز چند بیت، باقی ابیات شرح شده اند. شاه داعی چون با مبانی عرفان نظری و تصوف علمی به خوبی آشناست، خوب از عهده ی شرح برآمده است. او، گاهی چند قول ممکن را در ذیل هر بیت نقل می کند و احتمالات مختلفی را که ممکن است در باره ی آن بیت به ذهن آید، نقل می کند، اما در همه جای شرح خویش به مبانی عرفا وفادار است و به کلام و فلسفه نمی گراید.
