دانشنامه اسلامی
وممن حولکم مـن الاعراب منـفقون...(و از (میان) اعراب بادیه نشینی که اطراف شما هستند جمعی از منافقانند و از اهل (خود) مدینه (نیز) گروهی سخت به نفاق پای بندند که آنها را نمی شناسی و ما آنها را می شناسیم، به زودی آنها را دوباره مجازات می کنیم (مجازاتی به وسیله رسوائی اجتماعی، و مجازاتی به هنگام مرگ) سپس به سوی مجازات بزرگی (در قیامت) فرستاده می شوند.) خلاف گویی بادیه نشینان در عذرخواهی برای همراهی نکردن با پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم در سفر حدیبیه آشکار شد.سیقول لک المخلفون من الاعراب شغلتنا امولنا واهلونا فاستغفر لنا یقولون بالسنتهم ما لیس فی قلوبهم.(به زودی متخلفان از اعراب بادیه نشین (عذرتراشی کرده) می گویند: حفظ اموال و خانواده، ما را به خود مشغول داشت (و نتوانستیم در سفر حدیبیه تو را همراهی کنیم) برای ما طلب آمرزش کن، آنها به زبان خود چیزی می گویند که در دل ندارند! بگو: چه کسی می تواند در برابر خداوند از شما دفاع کند هرگاه زیانی برای شما بخواهد و یا اگر نفعی اراده کند (مانع گردد) و خداوند به تمام اعمالی که انجام می دهید آگاه است.)
بیان شأن نزول
در شان نزول آیه آورده اند: پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم وقتی در سال ششم هجری با جمعیتی عازم عمره شد، کسانی از مسلمانان به بهانه مشکلات زندگی از همراهی با حضرت خودداری کردند و خداوند، عذر آن ها را دروغ اعلام کرد. خداوند از گمان باطل اعراب بادیه نشین در کشته شدن رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم و مؤمنان در سفر به مکه پرده برداشت.سیقول لک المخلفون من الاعراب شغلتنا امولنا واهلونا فاستغفر لنا یقولون بالسنتهم ما لیس فی قلوبهم... • بل ظننتم ان لن ینقلب الرسول والمؤمنون الی اهلیهم ابدا وزین ذلک فی قلوبکم و ظننتم ظن السوء...(بلکه شما گمان کردید پیامبر و مؤ منان هرگز به خانواده های خود باز نخواهند گشت و این پندار غلط در دلهای شما زینت یافته بود، و گمان بد کردید، و سرانجام هلاک شدید)
