دانشنامه اسلامی
یکی از مناسبات قضایای موجهه، اعمیت ممکنه خاصه از دیگر مرکبات است؛ یعنی میان ممکنه خاصه و بقیه موجهات مرکبه، نسبت عموم و خصوص مطلق برقرار، و ممکنه خاصه از همه آنها اعم است؛ چون ممکنه خاصه به قضیه موجهه ای می گویند که از پیوند دو ممکنه عامه شکل گرفته باشد که یکی موجبه و دیگری سالبه است، و از آن، حکم ضروری نبودن طرف ثبوت و سلب به دست می آید؛ یعنی ثبوت و سلب محمول در هیچ یک ضروری نیست؛ مثلاً معنای «کل انسان کاتب بالامکان الخاص» این است که کتابت و عدم آن برای انسان ضروری نیست و از طرفی در هر یک از موجهات دیگر، ایجاب و سلب وجود دارد و دست کم در مرکبات ایجابی و سلبی ممکن به امکان عام وجود دارد؛ ولی از امکان، ایجاب و سلب لازم نمی آید تا یکی از آن دو بالفعل یا بالضرورة و یا بالدوام باشد؛ یعنی امکان عام با فعلیت، ضرورت و دوام منافات ندارد؛ بنابراین ممکنه خاصه، اعم از سایر مرکبات است.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: (۱) قطب الدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه.(۲) شیرازی، قطب الدین، درة التاج (منطق).
