دانشنامه اسلامی
اضطرار به معین، از اقسام اضطرار به بعض اطراف علم اجمالی بوده و در جایی است که اضطرار، به طرف معینی از اطراف علم اجمالی باشد، مانند آن که مکلفی در بیابان دو ظرف آب دارد که یکی شیرین و دیگری شور است و به طور مشخص آن ها را می شناسد و می داند قطره خونی در یکی از آن دو افتاده است، سپس برای حفظ نفس و رفع تشنگی ناچار می شود از آب شیرین استفاده کند، هر چند نمی داند قطره خون در ظرف آب شیرین افتاده است یا در ظرف آب شور .
نکته
میان اصولی ها این بحث مطرح است که آیا اضطرار به معین، مانع فعلیت تکلیف می شود تا در نتیجه، وقتی مکلف یکی از اطراف علم اجمالی را انجام داد، در به جا آوردن طرف دیگر آزاد باشد و منع شارع متوجه او نگردد، یا این که مانع فعلیت نیست و در نتیجه، وقتی یکی از دو طرف را از روی اضطرار مرتکب شد، طرف دیگر را حتماً باید مرتکب نشود، زیرا در غیر این صورت، مرتکب حرام شده است. برخی از اصولیون هم چون مرحوم « آخوند » گفته اند: اضطرار به طرف معین، مانع فعلیت تکلیف می شود، زیرا ممکن است همان طرف معینی که مکلف ناچار به انجام آن شده، حرام واقعی باشد.
