دانشنامه اسلامی
اهل کتاب اسلام را نیز به تمسخر گرفته بودند:... لاتتخذوا الذین اتخذوا دینکم هزوا ولعبا من الذین اوتوا الکتـب من قبلکم والکفار اولیآء...ای کسانی که ایمان آورده اید! افرادی که آئین شما را به باد استهزاء و بازی می گیرند (از اهل کتاب و مشرکان) ولی خود انتخاب نکنید، و از خدا بپرهیزید اگر ایمان دارید! این آیات از دوستی کفار و اهل کتابی که خدا و آیات خدا را استهزا می کنند نهی می کند و زشتی ها و صفات پلید آنان و عهدشکنی شان را نسبت به خدا و مردم بر می شمرد و در ضمن مردم مسلمان را به رعایت عهد و پیمان تحریک نموده و نقض عهد و پیمان شکنی را مذمت می کند و با اینکه ممکن است شأن نزول آنها مختلف باشد لیکن همه دارای یک سیاقند. یا ایها الذین آمنوا لا تتخذوا الذین اتخذوا دینکم...، و معلوم است که وقتی چیزی را به باد مسخره می گیرند که دارای وصفی باشد که داشتن آن وصف آن را از نظرها ساقط و غیر قابل اعتنا کند و اشخاص برای این، آن را مسخره می کنند که به سایرین بفهمانند که آن چیز در نظرهایشان غیر قابل اعتنا است، و آنان آن چیز را به بی اعتنایی تلقی کرده اند و همچنین است، لعب، یعنی وقتی چیزی را بازیچه می گیرند که هیچ گونه استفاده عقلایی از آن برده نشود، مگر اینکه غرض صحیح و عقلایی متعلق شود به یک امر غیر حقیقی مانند تفریح و ورزش.بنابراین اگر مردمی دینی از ادیان را استهزا می کرده اند خواسته اند بگویند که این دین جز برای بازی و اغراض باطل به کار دیگری نمی خورد، و هیچ فایده عقلایی و جدی در آن نیست، وگرنه کسی که دینی را حق می داند و شارع آن دین و داعیان بر آن و مؤمنین به آن را در ادعا و عقیده مصاب و جدی می داند و به آنان و عقیده شان به نظر احترام می نگرد، هرگز آن دین را مسخره و بازیچه نمی گیرد، پس اینکه می بینیم در صدر اسلام کسانی دین اسلام را مسخره می کرده اند می فهمیم که آنان هم اسلام را یک امر واقعی و جدی و قابل اعتنا نمی دانسته اند.
تمسخر نماز و اذان
گروهی از اهل کتاب نماز یا اذان را به بازیچه گرفته و آنان را به استهزاء می گرفتند:... لاتتخذوا الذین اتخذوا دینکم هزوا ولعبا من الذین اوتوا الکتـب من قبلکم والکفار اولیآء... • واذا نادیتم الی الصلوة اتخذوها هزوا ولعبا ذلک بانهم قوم لایعقلون.ای کسانی که ایمان آورده اید! افرادی که آئین شما را به باد استهزاء و بازی می گیرند (از اهل کتاب و مشرکان) ولی خود انتخاب نکنید، و از خدا بپرهیزید اگر ایمان دارید! آنها هنگامی که (اذان می گویید، و مردم را) به نماز فرا می خوانید، آن را به مسخره و بازی می گیرند این بخاطر آن است که آنها جمعی نابخردند. مرجع ضمیر فاعلی «اتخذوها»، «الذین اوتوا الکتاب» و «الکفار» است و مرجع ضمیر مفعولی «اتخذوها» می تواند «مناداة» مصدر «نادیتم» که مقصود از آن اذان است باشد و نیز می تواند «الصلوة» باشد.این آیه ثابت می کند آن ادعای گذشته را که فرمود: کفار دین مؤمنین را به بازی و مسخره می گیرند، و مراد از نادیتم اذانی است که در اسلام قبل از هر نماز واجب یومیه تشریع شده است، و بطوری که گفته می شود جز در این آیه در هیچ جای دیگر قرآن ، از اذان اسمی برده نشده است.
عوامل تمسخر اهل کتاب
...
