دانشنامه اسلامی
کتاب حاضر شامل یک مقدمه، دیباچه ای از مدیر مسئول مجمع جهانی شیعه شناسی، دیباچه ای از آقای محمد زارع، پیشگفتار مؤلف، سه بخش اصلی و نتیجه گیری و پیشنهادات است. سه بخش اصلی، به ترتیب مشتمل بر دو، پنج و دو فصل می باشد.
استاد محمدعلی حاجیلو، با بررسی عالمانه نظرات موجود درباره حیات مذهبی و دینی تاریخ ایران، ماهیت تشیع در ایران و بررسی وضعیت نفوذ تشیع در ایران در طی ده قرن تا دوران صفویه، به نقد آنها پرداخته است. علاوه بر ارائه اجمالی مباحث نظری در مورد خاستگاه تشیّع، سعی کرده است، حقیقت موضوع را از لابه لای مستندات تاریخی آشکار نماید. نویسنده کتاب تقریبا عمده عوامل گرایش ایرانیان به مکتب اهل بیت(ع) را به صورت مختصر بررسی نموده و هرکدام را در سیر تاریخی آن ارائه کرده است.
در بخش اول که موضوع آن خاستگاه تشیع است، از «تشیع و پیشینه آن»، «نقد آرای نویسندگان و مورخان درباره علل پیدایش تشیع»، «تشیع در بین ایرانیان در قرن اول هجری»، «کوفه و مدائن، پایگاه موالی و تشیع» و... سخن به میان آمده است.
بخشی از کلمات نویسنده در این بخش چنین است:
