دانشنامه اسلامی
کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در چهار فصل، تنظیم شده است.
در مقدمه، ضمن تعریف موضوع کتاب و اهمیت پرداختن به آن، به تشریح تمایز میان تفسیر و تأویل پرداخته شده و سپس، واژگان «أسس»، «منهجیة»، «تفسیر» و در ضمن آن برخی الفاظ دیگر از لحاظ لغت و اصطلاح، مورد بررسی قرار گرفته و در انتها به موضوع کتاب پرداخته شده است.
در فصل اول، به بحث پیرامون مسیر تاریخی و تطور روش های تفسیری، پرداخته شده است. در این فصل، ابتدا، از مشکلات روش نقلی تفسیر سخن به میان آمده است، سپس مصادر روش عقلی تفسیر (روشی که در آن، به کمک مقدمات علمی و غیرعلمی مدرک به وسیله عقل و حکم عقلا، به تفسیر قرآن پرداخته می شود) تشریح گردیده است. نویسنده در ادامه به تعریف لغوی و اصطلاحی تأویل پرداخته و از ارتباط و اختلاف تفسیر با تأویل سخن گفته است. در ادامه، به معرفی برخی از کتبی که پیرامون تأسیس قواعد تفسیر، به رشته تحریر درآمده، پرداخته است که از جمله آن ها «النکات القرآنیة» راغب اصفهانی و «الإکسیر فی علم التفسیر» طوفی بغدادی است.
فصل دوم، به بررسی منشأ اختلافات مفسرین، اختصاص یافته است. نویسنده معتقد است این اختلافات، از چهار منشأ اساسی زیر است:
فصل سوم، به اصول روشمند در تفسیر لغوی و بلاغی اختصاص یافته است. این اصول عبارتند از:
