دانشنامه اسلامی
کتاب به صورت درسنامه تنظیم شده و پس از ارایه هر درس تمریناتی در نظر گرفته شده و حل تمرینات نیز آمده است. نگارنده (شارح) قسمتهای کوتاهی از عبارت مربوط به متن کتاب «اصول استنباط» را ذکر کرده و به شرح مبسوط متن پرداخته است. وی دیدگاه های برخی از اصولیان معاصر را نیز منعکس نموده است.
در ابتدای کتاب تعریفی از علم اصول فقه ارایه شده و موضوع علم و تمایز علوم بر حسب موضوعات آنها بررسی گردیده است. آنگاه به بحث درباره ماهیت مسایل علم اصول فقه پرداخته شده و کاربرد این علم در استنباط احکام شرعی بیان گردیده است. در ادامه نویسنده به بحث درباره مباحث الفاظ پرداخته و اموری مانند حقیقت شرعیه و صحیح و اعم، اشتراک لفظی و مشتق را بیان کرده است. مبحث بعدی کتاب درباره اوامر و و دلالت ماده و صیغه امر است که در این بخش نویسنده نخست صیغه های مختلف امر را معرفی کرده و سپس دلالت داشتن صیغه امر بر مرّه و تکرار و فور و تراخی را بررسی نموده و به این نتیجه می رسد که صیغه امر هیچ گونه دلالتی بر فور، تراخی، مره و تکرار ندارد و این قبیل از امور را باید با قراین موجود در جمله به دست آورد. در بخش بعدی کتاب نویسنده به بررسی معنای اقسام واجب پرداخته و واجب کفایی و عینی، واجب تخییری و تعیینی، واجب مشروط و مطلق و... را همراه با ذکر مصداقی از آنها ذکر کرده است. در همین راستا نویسنده به بحث درباره مقدمه واجب پرداخته و نوع وجوب آن نسبت ذی المقدمه را با توجه به اقسام واجب ذکر شده بیان کرده است.
در قسمت های بعدی کتاب به مسأله ضد اشاره شده و نسخ وجوب فعلی توسط شارع بیان شده است.مبحث نواهی و بیان ماده و صیغه نهی، دلالت نهی بر فساد و حرمت، اجتماع امر و نهی، مبحث مفاهیم و تحقیق در مورد مفهوم داشتن یا نداشتن شرط، وصف و غایت از مباحث بعدی کتاب است.
در بخش دیگری از کتاب نویسنده درباره الفاظ عام و خاص و اجمال مخصص در شبهه مفهومیه و مصداقیه پرداخته و انواع مخصص لفظی و لبّی را بررسی نموده است. در همین رابطه نگارنده ضرورت عدم تمسک به عام قبل از فحص از مخصص و تخصیص قرآن به خبر و احد و احکام عام و خاص را بررسی نموده است. سپس به بحث درباره مطلق و مقید پرداخته و قید زدن به اطلاق نص را تشریح کرده و اجتماع مطلق و مقید و صور مختلف آن را بیان نموده و دیدگاه های شیخ مرتضی انصاری را در این موضوع تبیین نموده و بدین صورت مباحث جلد اول را به پایان برده است.
