ادبیات ترکی شاخه غربی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] ادبیات ترکی غربی بر سه گونه بود: ادبیات ترکی آناتولی (عثمانی). ادبیات ترکی غربی شرقی یا ترکمنی که ویژگی های بسیاری از ترکی شرقی برگرفته است. ادبیات ترکی غربی آذربایجانی و ارانی که پس از تصرف قفقاز توسط روس ها و سپس استقرار حکومت سوسیالیستی در امپراتوری روسیه و قطع رابطۀ مردمان دو سوی ارس از یکدیگر جدا شده، و به دو شاخۀ ارانی (جمهوری آذربایجان) و آذربایجانی تفکیک شده است.
ادبیات ترکی غربی بر سه گونه می باشد:
← ادبیات ترکی آناتولی
(۱) آدمیت، فریدون، اندیشه های میرزافتحعلی آخوندزاده، تهران، ۱۳۴۹ش.(۲) آراسلی، حمید، رازهایی در دل تاریخ اثرینین مؤلفی فیروز منصوری یه آچیق مکتوب، وارلیق، مهر ۱۳۶۰ش.(۳) ابن بطوطه، محمد، سفرنامه، ترجمۀ محمدعلی موحد، تهران، ۱۳۵۹ش.(۴) احمد یسوی، دیوان حکمت، به کوشش رسول اسماعیل زاده دوزال و دیگران، تهران، ۱۳۷۹ش.(۵) ارانسکی، ا م، مقدمۀ فقه اللغۀ ایرانی، ترجمۀ کریم کشاورز، تهران، ۱۳۵۸ش.(۶) امیر علیشیر نوایی، مجالس النفایس، به کوشش علی اصغر حکمت، تهران، ۱۳۶۳ش.(۷) امیر علیشیر نوایی، محاکمة اللغتین، ترجمۀ تورخان گنجه ای، تهران، ۱۳۲۷ش.(۸) انوار، قاسم، کلیات، به کوشش سعید نفیسی، تهران، ۱۳۳۷ش.(۹) بارتولد، و، اورته آسیا تورک تاریخی حقنده درسلر، استانبول، ۱۹۲۷م.(۱۰) براون، ادوارد، از سعدی تا جامی، ترجمۀ علی اصغر حکمت، تهران، ۱۳۵۱ش.(۱۱) پارسادوست، منوچهر، شاه اسماعیل اول، تهران، ۱۳۷۵ش.(۱۲) تربیت، محمدعلی، ارغنون، به کوشش غلامرضا طباطبایی مجد، تبریز، ۱۳۷۳ش.(۱۳) تربیت، محمدعلی، دانشمندان آذربایجان، تهران، ۱۳۱۴ش.(۱۴) تفضلی، احمد، تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام، به کوشش ژاله آموزگار، تهران، ۱۳۷۶ش.(۱۵) جلالی پندری، یدالله، زندگی و اشعار عمادالدین نسیمی، تهران، ۱۳۷۲ش.(۱۶) جوینی، عطاملک، تاریخ جهانگشای، به کوشش محمد قزوینی، لیدن، ۱۳۲۹ق/۱۹۱۱م.(۱۷) حکمت، علی اصغر، مقدمه بر مجالس النفایس (نک : هم ، امیر علیشیر نوایی).(۱۸) حمدالله مستوفی، نزهةالقلوب، به کوشش لسترنج، تهران، ۱۳۳۱ق/۱۹۱۳م.(۱۹) خانلری، پرویز، تاریخ زبان فارسی، تهران، ۱۳۶۶ش.(۲۰) خودی یف، نظامی، آذربایجان ادبی دیلی تاریخی، به کوشش حسین شرقی سوی تورک، تهران، ۱۳۷۷ش.(۲۱) دایرةالمعارف فارسی.(۲۲) دکره، فرانسوا، مانی و سنت مانوی، ترجمۀ عباس باقری، تهران، ۱۳۸۳ش.(۲۳) دولتشاه سمرقندی، تذکرةالشعرا، به کوشش محمد رمضانی، تهران، ۱۳۳۸ش.(۲۴) رشیدالدین فضل الله، جامع التواریخ، به کوشش محمد روشن و مصطفی موسوی، تهران، ۱۳۷۳ش.(۲۵) روشن، محمد و مصطفی موسوی، تعلیقات بر جامع التواریخ (نک : هم ، رشیدالدین فضل الله).(۲۶) سام میرزا، تحفۀ سامی، به کوشش رکن الدین همایون فرخ، تهران، انتشارات علمی.(۲۷) صائب تبریزی، دیوان، به کوشش محمد قهرمان، تهران، ۱۳۷۰ش.(۲۸) صادقی، علی اشرف، نسخه برگردان دیوان لغات الترک، نامۀ بهارستان، ۱۳۸۳ش، س ۵، شمـ ۱-۲.(۲۹) صادقی کتابدار، تذکرۀ مجمع الخواص، ترجمۀ عبدالرسول خیام پور، تبریز، ۱۳۲۷ش.(۳۰) صفا، ذبیح الله، تاریخ ادبیات در ایران، تهران، ۱۳۶۳ش.(۳۱) فردی، اصغر، مقدمه بر کلیات ترکی شهریار، تهران، ۱۳۷۱ش.(۳۲) کوپریلی، فؤاد، تورک ادبیاتی تاریخی، استانبول، ۱۹۲۶م.(۳۳) کوپریلی، فؤاد، مقدمه بر کلیات فضولی، استانبول، ۱۳۴۲ق.(۳۴) کوچرلی، فریدون، آذربایجان ادبیاتی تاریخی ماتریا للاری، باکو، ۱۹۲۵- ۱۹۲۶م.(۳۵) گلی، امین الله، سیری در تاریخ سیاسی ـ اجتماعی ترکمنها، تهران، ۱۳۶۶ش.(۳۶) گنجه ای، تورخان، سه مقاله، لندن، ۱۹۹۸م.(۳۷) مجتهدزاده، محمد، ریاض العاشقین، استانبول، ۱۳۲۸ق.(۳۸) محمدزاده، حمید، مقدمه بر دیوان فارسی نسیمی، باکو، ۱۹۷۲م.(۳۹) محمدزاده، حمید، مقدمه بر نغمه های میرزا شفیع واضح، باکو، ۱۹۸۷م.(۴۰) محمدزادۀ صدیق، حسین، مقدمه بر دیوان ترکی ابوالقاسم نباتی، تبریز، ۱۳۷۲ش.(۴۱) مؤمنی، باقر، مقدمه بر تمثیلات فتحعلی آخوندزاده، ترجمۀ میرزاجعفر قراجه داغی، تهران، ۱۳۴۹ش.(۴۲) ناطق، ناصح، بحثی دربارۀ زندگی مانی و پیام او، تهران، ۱۳۵۷ش.(۴۳) نواب، میرمحسن، تذکرۀ نواب، باکو، ۱۹۱۳م.(۴۴) وامبری، آرمینیوس، سیاحت درویشی دروغین در خانات آسیای میانه، ترجمۀ فتحعلی خواجه نوریان، تهران، ۱۳۶۵ش.(۴۵) هیئت، جواد، آذربایجان ادبیات تاریخینه بیرباخیش، تهران، ۱۳۵۸ش.(۴۶) هیئت، جواد، سیری در تاریخ زبان و لهجه های ترکی، تهران، ۱۳۶۵ش.(۴۷) یگانیانس، لیدیا، میرعلیشیر نوایی و عصـر او، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات تبریز، ۱۳۲۷ش، س ۱، شمـ ۵.(۴۸) Akpınar، Y، Azeri edebiyatı araԫtırmaları، Istanbul، ۱۹۹۴.(۴۹) Ārāslı، M، XVII-XVIII Asr Āzarbāyjān adabiyyātı tārixi، Baku، ۱۹۵۶.(۵۰) Arat، R R، Eski Trk ԫiiri، Ankara، ۱۹۹۱.(۵۱) Atalay، B، introd Divan Lugat-it-trk، Ankara، ۱۹۹۸-۱۹۹۹.(۵۲) Āzarbāyjān Sovet ensiklopediyāsı، Baku، ۱۹۷۶-۱۹۸۷.(۵۳) Āzarbāyjān tārixi، ed F Q Maqsodov et al، Baku، ۲۰۰۰-۲۰۰۱.(۵۴) Banarlı، N S، Trk edebiyatı tarihi، Istanbul، ۱۹۷۱.(۵۵) Barthold، WW، Kutadgu biliğin zikrettigi Buğrakan kimdit، Kutadgu biliğ، Wien.(۵۶) The Book of Dede Korkut، tr F Smer et al، London، ۱۹۷۲.(۵۷) Boratav، P N، ۱۰۰ Soru da Trk halk edebyatı، Istanbul، ۱۹۷۳.(۵۸) Caferoğlu، A، Trk dili tarihi، Istanbul، ۱۹۷۰- ۱۹۷۴.(۵۹) Cevdet، K، rnekli Trk edebiyatı tarihi، Ankara، ۱۹۹۵.(۶۰) Clauson، G، An Etymological Dictionary of Pre-thirteenth Century Turkish، Oxford، ۱۹۷۹.(۶۱) Czaplicka، M A، The Turks of Central Asiain History and at the Present day، London/New York، ۱۹۷۳.(۶۲) Dankoff، R، introd Wisdom of to Yalglary) Kutadgu bilig (، Chicago/London، ۱۹۸۳.(۶۳) Dede Korkut Kitabı، ed M Ergin، Ankara، ۱۹۸۹.(۶۴) Devereux، R، introd and nots on Muhākamat al-lughatin، Leiden، ۱۹۶۶.(۶۵) EI۲.(۶۶) Ekiz، O N et al، İslamiyet ncesi Trk edebiyatı، Istanbul، ۱۹۸۶.(۶۷) Genc، R، Kasgarlı Mahmuda gore XI yzyılda Trk dūrnyası، Ankara، ۱۹۹۷.(۶۸) Gzel، A R، Dini-Tasavufi Trk edebiyatı، Ankara، ۲۰۰۴.(۶۹) Hacıyev، T، Āzarbāyjān adabi dili tārixi، Baku، ۱۹۷۶ - ۱۹۸۷.(۷۰) Has Hacib، Y، Kutagu bilig، metin، ed، R R Arat، Istanbul، ۱۹۴۷.(۷۱) IA.(۷۲) Iranica.(۷۳) Kabaklı، A، Trk edebiyatı، Istanbul، ۱۹۶۶.(۷۴) Kafes Oğlu، İ، Trk milli kltr، Ankara، ۱۹۷۷.(۷۵) Karahan، A K، Kltr bakanliğı yayıları، Istanbul، ۱۹۴۹.(۷۶) Kaԫgarlı، M، Divanu lgat-it trk، tr A iekli، Istanbul، ۱۹۷۰.(۷۷) Kitabı-Dede Qorgud، eds and introd F Zoynalov and S Alizade، Baku، ۱۹۸۸.(۷۸) Kprl، F، Edebiyat araԫtırmaları، ed O Kprl، Istanbul، ۲۰۰۴.(۷۹) Kprl، Trk edebiyat tarihi، ed O F Kprl and N Pekin، Istanbul، ۱۹۸۱.(۸۰) Kprl، Trk edebiyatında ilk mutasaviflar، ed O Kprl، Ankara، ۱۹۷۶.(۸۱) Levend، A، Ali Sir Nevai، hayatı، sanatı، ve kisiliği، Ankara، ۱۹۶۵.(۸۲) Levend، Trk edebiyatı tarihi، Ankara، ۱۹۸۸.(۸۳) Mahmatof، Ԫah İsmail he Tainin edebi tesiri، Journal of Turkish Studies، ۱۹۸۳.(۸۴) Meydan Larousse.(۸۵) Mirahmadov، A، Āzarbāyjān adabiyyātı tārixi، Baku، ۱۹۶۰.(۸۶) Mirahmadov، and T Hasanzāda، introd Asarlari، J Mammad quli zāda، Baku، ۱۹۸۳.(۸۷) Msaddiq، M، Mirza Mehdi kuhi، Baku، ۱۹۸۸.(۸۸) lmez، Z K، introd Sere-i terakime Ebulgazi Bahadurhan، Ankara، ۱۹۸۶.(۸۹) Orkun، H N، Eski Trk yazıtları، Ankara، ۱۹۸۷.(۹۰) Ǒgel، B، Trk mitolojisi، Ankara، ۱۹۸۹.(۹۱) Pekolcay.(۹۲) N، İslam Trk edebiyatı، Istanbul.(۹۳) Qahramānov، J، introd Asarlari I Nasimi، Baku، ۱۹۷۳.(۹۴) Qahramānov et al introd Yusif va Zleyxā، M Zarir، Baku، ۱۹۹۱.(۹۵) Qāsımzāda، XIX Asrin birinji yārısırldā adabiyyāt، Āzarbāyjan adabiyyāt tārikhi، ed S Vurğun et al، Baku، ۱۹۶۰، vol II.(۹۶) Rustamov، S، S A Shirvāni asarlavlaittin nashri tārikhindar، Baku، ۱۹۶۷.(۹۷) Safarli، A and X Yasifov، Qadim va Orta asrlar Āzarbāyjān adabiyyātı، Baku، ۱۹۹۱.(۹۸) Sepetioğlu، N، Trk destanları، Istanbul، ۱۹۷۲.(۹۹) Smer، F، Oğuzlar، Istanbul، ۱۹۸۰.(۱۰۰) Tekin، T، Orhun yazıtları، Ankara، ۱۹۸۸.(۱۰۱) Togan، Z V، Oguz destanı، İstanbul، ۱۹۸۲.(۱۰۲) Trk dili ve edebiyatı ansiklopedisi، Istanbul، ۱۹۷۶-۱۹۸۶.(۱۰۳) Trkiye diyanet vakfı İslām ansiklopedisi WNGD، ۱۹۷۴؛
فال گیر
بیا فالت رو بگیرم!!! بزن بریم
فال راز فال راز فال تک نیت فال تک نیت فال قهوه فال قهوه فال زندگی فال زندگی