لغت نامه دهخدا
مزلق. [ م ُ ل َ ] ( ع ص ) لغزانده. لغزانیده. لغزش داده شده. || ناقه بچه افکنده. || به نظر تیز نگریسته شده. || موی سترده شده. || پیوسته تیز داشته شده ( مثلاً آهن ). || نیک آلوده شده به روغن و جز آن. ( از منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ).
مزلق. [ م ُ ل ِ ] ( ع ص ) لغزش دهنده. لغزاننده. ( از منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ). مُزلّق. رجوع به مزلق شود. || ناقه بچه افکنده. || به نظر تیز نگرنده. || موی سترنده. || پیوسته تیز دارنده. ( مثلاً آهن ). || نیک به روغن و جز آن آلوده کننده. ( از منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ).
مزلق. [ م ُ زَل ْ ل َ ] ( ع ص ) نسو کرده. ( مهذب الاسماء ) ( از منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ): بیت مزلق ؛ خانه نسوکرده. ( مهذب الاسماء ).
مزلق. [ م ُ زَل ْ ل ِ ] ( ع ص ) لغزاننده. ( از منتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ). || هرچه ترطیب و تلیین سطح عضو به حد لغزندگی کند تا آنچه در آن محتبس باشد به حرکت او حرکت نماید مثل آلوی بخارا. ( تحفه حکیم مؤمن ص 8 ). مُزلق هوالذی یبل سطح الجسم المحتبس فی مجری فیبراً به عما احتبس فیه ثم یتحرک ذلک الجسم بثقله الطبیعی فیکون له محرکاً بالعرض و ذلک کالاجاص و اللعابات. ( بحر الجواهر ص 342 از یادداشت مرحوم دهخدا ). داروئی است که سطح جسم محتبس در مجرای گوارشی ( روده ) را مرطوب میکند و بادرآمیختن با آن آن را نرم تر و سیلان پذیرتر میسازد تابوسیله ثقل طبیعی و یا نیروی دافعه به جریان در آید و خارج شود. همان کاری که آلو بخارا در لینت دادن و اسهال آوردن انجام میدهد. ( ترجمه از کتاب دوم قانون ابوعلی سینا ص 150 سطر 12 از یادداشت مرحوم دهخدا ): اجاص به فارسی آلو بخارا نامند... در دوم تر و ملین و مزلق و مسهل صفرا و مسکن حرارت دل...است. ( از تحفه حکیم مؤمن ). و رجوع به مُزلِق شود.
