دانشنامه اسلامی
لفظ " عصمت " باتمام مشتقاتش، سیزده بار در قرآن آمده است و این لفظ از نظر " ریشه شناسی " یک معنا بیش ندارد و آن " نگاه داری و بازداری " است و در قرآن نیز، به همین معنا به کار رفته است.در اصطلاح یک حالت راسخ نفسانی و یک نیروی باطنی است که معصوم را از ارتکاب گناه به صورت مطلق، و حتی از اندیشه درباره گناه باز می دارد.البته مقام عصمت تنها به معنای " مصونیت از ارتکاب معصیت و گناه " نیست، بلکه شاخه مهم دیگری دارد که آن " مصونیت از هرگونه خطا و لغزش و انحراف و گمراهی " است .
معنای واژه عصمت
واژه عصمت از ماده «عَصَمَ» در لغت به معنای «منع» و «حفظ» و نگهداشتن و مانع شدن و پیشگیری از ناملایمات است و در اصطلاح، به نیرویی در وجود انسان گفته می شود که دارنده آن را با قدرت داشتن بر انجام آن از گناه، خطا و اشتباه باز می دارد. با توضیح یاد شده، روشن می شود که عصمت بر دو نوع است:۱. عصمت از گناه؛ یعنی معصوم کسی است که با اختیار و قصد، مرتکب گناه نمی شود؛۲. عصمت از خطا و اشتباه؛ یعنی معصوم، افزون بر ترک گناه، از خطا و اشتباه هم مصون باشد. مصونیت پیامبران از گناه و خطا، به طور اجمال، از سوی همه ی مسلمانان، بلکه همه صاحبان ادیان و ملل پذیرفته شده است، ولی در ویژگی های آن، آرا و نظریه های گوناگونی وجود دارد که در نوشتار حاضر، مجال بیان آن ها نیست.شیعه معتقد است که پیامبر باید از همه ی گناهان، چه صغیره و چه کبیره، چه عمدی و چه سهوی، چه پیش از نبوت و چه پس از آن، معصوم باشد.
معنای عصمت در قرآن
لفظ "عصمت" با تمام مشتقاتش سیزده بار در قرآن آمده است. این لفظ از نظر ریشه شناسی بیش از یک معنا ندارد و آن "نگاهداری و بازداری" بوده و در قرآن نیز به همین معنا به کار رفته است. و در اصطلاح، یک حالت راسخ نفسانی و یک نیروی باطنی است که معصوم را از ارتکاب گناه به صورت مطلق و حتی از اندیشه درباره گناه بازمی دارد.
شاخه های عصمت
...
