دانشنامه آزاد فارسی
شَفیعی کدکنی، محمّدرضا
(تخلّص: م. سرشک) شاعر و محقق ایرانی. در حوزۀ علمیۀ مشهد ادبیات عرب و علوم دینی آموخت و در دانشکده های ادبیات مشهد و تهران، ادبیات فارسی خواند و دانشنامۀ دکتری گرفت و در دانشگاه تهران، از ۱۳۴۸ به تدریس پرداخت. از او پژوهش ها و تصحیح های ادبیِ گسترده و پراهمیتی در زمینۀ ادب فارسی و فرهنگ ایرانی نشر یافته است: صور خیال در شعر فارسی (۱۳۵۰)، موسیقی شعر (۱۳۵۸ با ویرایش گسترش یافته: تهران، ۱۳۶۸)، اسرارالتوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید (۱۳۶۶) مجموعه آثار منظوم عطار: الهی نامه، مصیبت نامه، منطق الطیر، اسرارنامه، مختارنامه، مجموعۀ چند جلدی «پیران خراسان»: بایزید بسطامی، ابوالحسن خرقانی، ابوسعید ابی الخیر، خواجه عبدالله انصاری و شیخ جام؛ و نیز تازیانه های سلوک و در اقلیم روشنایی درباره سنائی و مفلس کیمیافروش درباره انوری، ازجملۀ آن هاست. شفیعی کدکنی از دورۀ جوانی، با توجه به شیوۀ هندی، شعرگویی را آغاز کرد. اما بسیار زود به صفِ نسل دوم شاعران نیمایی درآمد و با در کوچه باغ های نشابور (۱۳۵۰) به تثبیت و شهرت رسید. شعرهای او آمیزه ای از نوگرایی و سنت اندیشی است و مسائل اجتماعی و فرهنگی در آن ها برجستگیِ خاصی می یابد. بخش عمده ای از شعرهای او در دو مجموعۀ تفصیلی آینه ای برای صداها (تهران، ۱۳۷۶) و هزارۀ دوم آهوی کوهی (تهران، ۱۳۷۶) گرد آمده است. او سال هایی چند از زندگی اش را به خاطر فرصت های مطالعاتی یا تدریس در فرنگ سپری کرده است و به ویژه، از دهۀ ۱۳۶۰ به بعد، در مقام یکی از مهم ترین ادیبان روزگارش شناخته شده است. از وی ترجمه هایی نیز از برخی متن های قدیم عربی و شعر معاصر عربی در دست است.