دانشنامه اسلامی
روز حج اکبر در روایات شیعه:
تفسیر عیاشی از حریز از امام صادق علیه السلام روایت کرده که فرمود: رسول خدا صلی الله علیه و آله ابوبکر را با آیات سوره برائت به موسم حج فرستاد تا بر مردم بخواند جبرئیل نازل شد و گفت: از ناحیه تو جز علی نباید برساند، لذا حضرت علی علیه السلام را دستور داد تا بر ناقه غضباء سوار شود و خود را به ابی بکر رسانیده آیات را از او بگیرد و به مکه برده بر مردم بخواند.
ابی بکر عرض کرد: آیا خداوند بر من غضب کرده؟ فرمود: نه، جز آن که بر او نازل شده جز مردی از خودت کسی نمی تواند پیامی ابلاغ کند.
وقتی علی علیه السلام به مکه رسید - که بعد از ظهر روز قربانی بود و روز حج اکبر همانست - در میان مردم برخاست و صدا زد: ای مردم من فرستاده رسول خدایم به سوی شما و قرائت نمود: «بَرَاءةٌ مِّنَ اللّهِ وَرَسُولِهِ إِلَی الَّذِینَ عَاهَدتُّم مِّنَ الْمُشْرِکِینَ × فَسِیحُواْ فِی الأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ...».
بیست روز از ذی الحجه و تمامی محرم و صفر و ربیع الاول و ده روز از ربیع الثانی. آنگاه فرمود: از این پس نباید کسی لخت و عریان اطراف خانه طواف کند، نه زن و نه مرد و نیز هیچ مشرکی دیگر حق ندارد بعد از امسال به زیارت بیاید، مگر کسانی از مشرکین که با رسول خدا صلی الله علیه و آله عهدی بسته است که مهلت و مدت اعتبار آن تا سرآمد همین چهار ماه است.
و در تفسیر برهان از صدوق و او به سند خود از فضیل بن عیاض از امام صادق علیه السلام روایت کرده که گفت: من از آن حضرت از حج اکبر پرسش کردم. فرمودند: تو در این باره چیزی شنیده ای؟ عرض کردم: آری حدیثی دارم و آن این است که ابن عباس گفته است: حج اکبر عبارتست از روز عرفه، به این معنا که هر کس روز عرفه تا طلوع آفتاب روز عید قربان را درک کند. حج را درک کرده و هر کس دیرتر برسد حج آن سال از او فوت شده پس شب عرفه هم برای قبل و هم برای بعد قرار داده شده.
دلیل بر این قول هم این است که کسی که شب قربان تا طلوع فجر را درک کند حج را درک کرده و از او مجزی است، هر چند وقوف در روز عرفه را نداشته.
