دانشنامه اسلامی
در دوره قاجار در فاصله سالهای ۱۲۱۰ تا ۱۳۴۴ شمسی، نخستین کوشش های جدّی برای اقتباس اندیشه جدید غربی در ایران ، آغاز گردید.
← دوره فتحعلی شاه
نمایه موضوعی ترجمه های دوره قاجار، موجود در مجموعه نسخه های خطی کتابخانه ملی به رغم کاستی هایش ، وضع کلی ترجمه ها را از عهد عباس میرزا تا انقلاب مشروطه نشان می دهد. بسیاری از ترجمه های این دوره به چاپ نرسیده و شمارش نسخه های خطی برای پژوهش آماری در این باب راهگشاتر از رجوع به آثار چاپ شده است .
← ترجمه متون تاریخی و جغرافیایی
کوشش های اولیه دولت مردان و اندیش وران ایرانی در اقتباس تمدن غربی معطوف به اصلاح سپاه و امور نظامی و آموزش علوم طبیعی و فنون کاربردی بود. پس از گذشت حدود نیم قرن توجه تجددخواهان از این روبنا به زیربنای تمدن غربی جلب شد.
← گروه اول تجددخواهان
...