دانشنامه اسلامی
اصحاب کهف پس از پناهنده شدن به غار به امداد الهی امیدوار بودند: واذ اعتزلتموهم وما یعبدون الا الله فاو ا الی الکهف ینشر لکم ربکم من رحمته ویهیئ لکم من امرکم مرفقا. «و (به آنها گفتیم:) هنگامی که از آنان و آنچه جز خدا می پرستند کناره گیری کردید، به غار پناه برید؛ که پروردگارتان (سایه) رحمتش را بر شما می گستراند؛ و در این امر، آرامشی برای شما فراهم می سازد!».
امید قطعی به رحمت الهی
کلمه" اعتزال" و همچنین" تعزل" به معنای دوری از چیزی است، و کلمه" نشر" به معنای گستردن است و" مرفق"- به کسره میم و فتحه فاء، و همچنین بالعکس، و نیز به فتحه هر دو حرف- به معنای رفتار به نرمی و معامله به لطف است.این آیه فراز دوم از محاوره آنان را بعد از بیرون شدن از میان مردم و اعتزالشان از آنان و از خدایان آنان حکایت می کند، که بعضی از ایشان پیشنهاد کرده که داخل غار شوند و خود را از دشمنان دین پنهان کنند. و اینکه این پیشنهاد خود الهامی الهی بوده که به دل ایشان انداخته که اگر چنین کنند خدا به لطف و رحمت خود با آنان معامله می کند، و راهی که منتهی به نجاتشان از زورگوئی های قوم و ستمهای ایشان باشد پیش پایشان می گذارد. و ما این معنا را از جمله" فاووا الی الکهف ینشر لکم ربکم من رحمته... " استفاده کردیم، چون اصحاب کهف در این جمله به طور جزم گفتند: " پروردگارتان از رحمتش برای شما می گستراند"، و نگفتند" امید است پروردگارتان چنین کند" و نیز نگفتند" شاید پروردگارتان چنین کند" و این دو مژده، یعنی نشر رحمت و تهیه مرفق، که بدان ملهم شدند همان دو خواهشی بود که بعد از دخول در کهف از درگاه خدای خود نموده- و به حکایت قرآن کریم - گفتند: " ربنا آتنا من لدنک رحمة و هیئ لنا من امرنا رشدا".
الطاف خدا به اصحاب کهف
" یهیئ" از ماده" تهیه" به معنی آماده ساختن است و" مرفق" به معنی چیزی است که وسیله لطف و راحتی و رفق باشد، بنا بر این مجموع جمله" یهیئ لکم من امرکم مرفقا" یعنی خداوند، وسیله لطف و راحتی شما را فراهم می سازد.بعید نیست" نشر رحمت" که در جمله اول آمده است اشاره به الطاف معنوی خداوند باشد، در حالی که جمله دوم به جنبه های جسمانی و نجات و آرامش مادی اشاره می کند.
