دانشنامه اسلامی
از شواهدی برمی آید که احتمالا کتاب، بعد از سال 422ق، نوشته شده و نویسنده، آن را به والی خراسان، ابو سهل حمدونی، هدیه کرده است.
این اثر که از جمله کتاب های ممتاز ادبی مؤلف می باشد، برای قرائت در هنگام فراغت، تنظیم شده و در آن، اطلاعات مفیدی، به ویژه در زمینه حکایات شیرین تاریخی، گرد آمده است.
کتاب، با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز و مطالب، در شانزده باب، ارائه گردیده است.
نویسنده، هر باب را که نسبتا مختصر و موجز نوشته شده، به طبقه ای از مردم، با توجه به صناعت و حرفه آنها، اختصاص داده و اشاره نموده است که تا زمان وی، کسی از این روش استفاده ننموده است، اما برخی معتقدند که در حقیقت، در حدود یک قرن و نیم قبل از وی، جاحظ در کتاب«صناعات القواعد»، این روش را به کار برده است، اما وجه تمایز کتاب ثعالبی با اثر جاحظ، شمول و فراگیری مطالب آن، معرفی طبقات بیشتر و استفاده از امثال، حکم و اقوال آن طبقات می باشد.
[ویکی فقه] اللطف و اللطائف (ثعالبی). «اللطف و اللطائف»، اثر ابو منصور، عبد الملک بن محمد بن اسماعیل ثعالبی، با تحقیق و تصحیح دکتر محمود عبدالله جادر، در موضوعات مختلفی، از جمله ادبیات، لغت، تاریخ و... می باشد که به زبان عربی نوشته شده است.
در این دسته از تالیفات وی اطلاعات مفیدی گردآوری شده است. این کتاب دارای ۱۶۲ باب است که هر باب قرینه یا نقطه مقابل باب دیگر است. مؤلف هر دو باب از این کتاب را به یک موضوع اختصاص داده است. در باب اول به ستایش و آراستن موضوع پرداخته و در باب مقابل آن به نکوهش و زشت نمایاندن آن از زبان روایات و کلمات حکماء و ادیبان پرداخته است. مقدمه کتاب با حمد و ستایش آفریدگار جهان و سلام و درود بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم آغاز شده و سپس به مدح و ستایش امیر ابو العباس مامون بن مامون خوارزم شاه می پردازد. مؤلف خود را در تالیف چنین کتابی بی همانند می داند و معتقد است هیچ کس چون او کتابی این چنین به رشته تحریر در نیاورده است.
کتاب شناسی
از شواهدی بر می آید که احتمالا کتاب، بعد از سال ۴۲۲ ق، نوشته شده و نویسنده، آن را به والی خراسان، ابو سهل حمدونی، هدیه کرده است.این اثر که از جمله کتاب های ممتاز ادبی مؤلف می باشد، برای قرائت در هنگام فراغت، تنظیم شده و در آن، اطلاعات مفیدی، به ویژه در زمینه حکایات شیرین تاریخی، گرد آمده است.
ساختار
کتاب، با دو مقدمه از محقق و مؤلف آغاز و مطالب، در شانزده باب، ارائه گردیده است.نویسنده، هر باب را که نسبتا مختصر و موجز نوشته شده، به طبقه ای از مردم، با توجه به صناعت و حرفه آن ها، اختصاص داده و اشاره نموده است که تا زمان وی، کسی از این روش استفاده ننموده است، اما برخی معتقدند که در حقیقت، در حدود یک قرن و نیم قبل از وی، جاحظ در کتاب «صناعات القواعد»، این روش را به کار برده است، اما وجه تمایز کتاب ثعالبی با اثر جاحظ، شمول و فراگیری مطالب آن، معرفی طبقات بیشتر و استفاده از امثال ، حکم و اقوال آن طبقات می باشد.روش نویسنده در تنظیم مباحث، مبتنی بر جمع نصوص، ضمن تبویب آن ها بر طبق ربط و علاقه بین قائل یا جنس صناعت یا تخصص وی و بین طبیعت قول صادر شده از وی می باشد.از نکات شایان ذکر در این اثر، کاربرد واژگان فارسی و نقل امثال فارسی به عربی و یادکرد شهرها و پادشاهان ایران است.
گزارش محتوا
...
