دانشنامه اسلامی
سید مرتضی از متکلمان و فقیهان نامدار قرن چهارم و پنجم هجری بوده است و در سال 355 در عهد خلافت المطیع لله عباسی در بغداد دیده به جهان گشود. او نزد اساتیدی همچون شیخ مفید تلمذ کرد و در علوم و فنون اسلامی از فقه و اصول، کلام، تفسیر، حدیث و تاریخ تبحر یافت.
وی پس از پدرش نقیب طالبی ها شد و کمک های مالی فراوانی به فقهای زمان خویش کرد و شاگردان زیادی را تربیت کرد. او با ابوعلاء معری شاعر معروف معاصر بود و پیوسته از مقام ادبی سید مرتضی تجلیل می کرد.
مؤلف در این کتاب یک دوره کامل مباحث کلامی (هم الهیات بالمعنی الاعم و هم الهیات بالمعنی الاخص) را تبیین کرده و مباحث اعتقادی را به شیوه تطبیقی و مقارن بررسی نموده و بدین جهت، از دو بحث کلامی مربوط به اصول معتزلی یعنی وعده و وعید و امر به معروف و نهی از منکر را سخن به میان آورده است.
عناوینی که در این کتاب از آن ها بحث کرده به این قرار است: استطاعت، تکلیف، اعاده، نظر، لطف، اصلح، آلام، اعراض، دفع ضرر، آجال، ارزاق، اسعار، افعال، عقاب، نبوات، اخبار، نسخ، امامت، وعید، امر به معروف و نهی از منکر.
این کتاب با تحقیق سید احمد حسینی در قم به کوشش جامعه مدرسین قم چاپ شده است.
کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی/ نویسنده: محمدرضا ضمیری
