دانشنامه اسلامی
شیخ تقی الدین، ابو محمد، حسن بن علی بن داود حلی ، از علمای بزرگ شیعه در قرن هفتم هجری، در پنجم جمادی الثانی سال ۶۴۷ هجری در شهر حله به دنیا آمد. پدرش از روی علاقه ای که به اهل بیت عصمت و طهارت داشت نام او را حسن نهاد. او از همان کودکی ذوق و استعداد فراوانی از خود نشان داد و پدرش نیز به همین خاطر وی را برای فراگیری علوم اهل بیت علیهم السلام مهیا ساخت.ابن داود دانشمندی فاضل و شخصیتی برجسته و فقیهی بزرگ و انسانی صالح و اندیشمندی محقق و ادیبی ماهر بود و در اجازه های روایی و کتاب های علم رجال از او به« سلطان العلما » و« تاج المحدثین» تعبیر می کنند. او در علم فقه و اصول ، تفسیر ، ادبیات، نحو ، صرف، معانی، بیان، بدیع ، عروض و در علم اصول عقاید و منطق چهره ای برجسته بود. وی معاصر با علامه حلی و هم درس او و یکسال بزرگتر از او بود و با عبد الکریم بن طاووس دوست و هم بحث بود. آنان از تربیت شدگان مجلس درس محقق حلی صاحب شرایع به شمار می آمدند.
[ویکی فقه] الجوهره فی نظم التبصره (کتاب). به دلیل جایگاه ویژه و اعتبار علمی و فقهی کتاب« تبصرة المتعلمین » تألیف علامۀ حلّی ( م ۷۲۶ ق)، از زمان نگارش آن، فقهای عظام توجه خاصی به آن داشته و شروح و حواشی متعددی بر آن زده اند، از آن جمله بزرگانی همچون ابن داود در کتاب« الجوهرة فی نظم التبصرة»، شیخ تقی الدین ابو محمد حسن بن علی بن داود حلی متولد ۶۴۷ و معاصر با علامۀ حلّی می باشد.
شیخ تقی الدین، ابو محمد، حسن بن علی بن داود حلی ، از علمای بزرگ شیعه در قرن هفتم هجری، در پنجم جمادی الثانی سال ۶۴۷ هجری در شهر حله به دنیا آمد. پدرش از روی علاقه ای که به اهل بیت عصمت و طهارت داشت نام او را حسن نهاد. او از همان کودکی ذوق و استعداد فراوانی از خود نشان داد و پدرش نیز به همین خاطر وی را برای فراگیری علوم اهل بیت علیهم السلام مهیا ساخت.ابن داود دانشمندی فاضل و شخصیتی برجسته و فقیهی بزرگ و انسانی صالح و اندیشمندی محقق و ادیبی ماهر بود و در اجازه های روایی و کتاب های علم رجال از او به« سلطان العلما » و« تاج المحدثین» تعبیر می کنند. او در علم فقه و اصول ، تفسیر ، ادبیات، نحو ، صرف، معانی، بیان، بدیع ، عروض و در علم اصول عقاید و منطق چهره ای برجسته بود. وی معاصر با علامه حلی و هم درس او و یکسال بزرگتر از او بود و با عبد الکریم بن طاووس دوست و هم بحث بود. آنان از تربیت شدگان مجلس درس محقق حلی صاحب شرایع به شمار می آمدند.
ارزش و اعتبار
به دلیل جایگاه ویژه و اعتبار علمی و فقهی کتاب« تبصرة المتعلمین » تألیف علامۀ حلّی( م ۷۲۶ ق)، از زمان نگارش آن، فقهای عظام توجه خاصی به آن داشته و شروح و حواشی متعددی بر آن زده اند و حتی بزرگانی همچون ابن داود در کتاب« الجوهرة فی نظم التبصرة» یا« أرجوزة فی الفقه » و سید محمد تقی بن اسحاق قمی ( م ۱۳۴۴ ق) در کتاب« التبصرة المنظومة » آن را به نظم درآورده اند. ابن داود در مورد ارزش کتاب« تبصرة المتعلمین» در خطبۀ کتاب می نویسد: و بعد فالتبصرة المعظمة تبصرة لمن بغی تعلّمه لحکم دین ربّه و المبتدی له تکون نعم غیر مرشد و صنعتها مفید کل طالب و مستمدا عون ذی المواهب . وی این کتاب را به درخواست دوست و هم درسی اش، سید عبد الکریم بن احمد بن طاوس( م ۶۹۳ ق) نوشته است. او در کتاب خود سعی نموده با قلمی روان و بیانی رسا مطالب کتاب« تبصرة المتعلمین» را در قالب اشعاری زیبا با رعایت اختصار و ایجاز گردآوری کند تا بدین وسیله خواننده با حفظ این اشعار، مباحث فقهی را آسان تر فرا گرفته و به خاطر بسپارد.
تاریخ تألیف
از تاریخ تألیف کتاب اطلاع دقیقی در دست نیست اما با توجه به این که در خطبۀ کتاب آمده است که کتاب به درخواست سید احمد بن طاوس( م ۶۹۳ ق) نوشته شده است بنابراین کتاب قبل از سال ۶۹۳ ق یعنی ۳۴ سال قبل از وفات علامۀ حلی( م ۷۲۶ ق) نوشته شده است. وی در مورد علت نگارش آن در مقدمۀ کتاب می نویسد: و قد شرعت فی امتثال حباً له رغبة فی... لأنّی رق أبیه الطاهر سمی ذی العلوم و المفاخر أفضل أهل البیت فی العقیق ذی البحث و النظر و التدقیق .
← تذکر
...
