دانشنامه اسلامی
دیدگاه اعجاز بیانی از مشهورترین و فراگیرترین رویکردها در حوزه اعجاز قرآن است که بازتاب و تاثیر فراوانی در حوزه مطالعات کلامی، ادبی و تفسیری داشته و مجموعه ای وسیع از مجادلات و مباحثات را گرد خود پدید آورده است. این دیدگاه براین فرض استوار است که ساختار بیانی قرآن با برخورداری از ویژگیهای مافوق بشری، عجز بشر از هماوردی با آن را در پی داشته و بی پاسخ ماندن تحدّی قرآن که در بیشتر موارد ناظر به همین ساختار بیانی است، بهترین دلیل بر درستی این مدّعاست، بنابراین، اعجاز بیانی در واقع از وجوه تحدّی به شمار می آید که نسبت به وجوه دیگر از شهرت و پشتوانه مطالعاتی بیشتری برخوردار است.
نقش محوری زبان
جامعه عربی در آغاز ظهور اسلام درحالی با قرآن رو به رو شد که در عرصه های گوناگون زندگی او زبان نقشی ویژه ایفا می کرد؛ جملات مسجَّع کاهنان و معلّقات هفت گانه شاعران بزرگ و رجزهای موزون جنگاوران دلیر و... همگی به زبان، نقشی محوری در زندگی عربها داده بود. از سوی دیگر فرهنگ شفاهی آنان برای نخستین بار با متنی منسجم و پیوسته مواجه می شد که سخنانی تازه و غیر متداول با ساختاری غریب و ناهماهنگ با ساختارهای بیانی مرسوم داشت.
تفاوت ساختاری
سردرگمی مخالفان پیامبر در وارد ساختن اتهام به وی، با به کارگیری تعابیری متفاوت، مانند: سحر، جنون، شاعری، کهانت و نیز جریان ولید بن مغیره در شان نزول آیات ۱۱-۲۵ سوره مدثّر نشان این تفاوت ساختاری است، با این حال ابداع متن قرآنی هرگز مانع مخالفتهای احتمالی و تلاش برای یافتن منشائی بشری برای آن از سوی مخالفان نشده که بر شمردن آن در زمره اساطیر پیشینیان یا اتهام افترا و اتهام الگوبرداری از پاره ای دیانتها یا افراد دیگر و... نمونه های مشخص آن است.
دفاع قرآن
...
