دانشنامه اسلامی
استمرار تقوا، از سوی اهل ایمان لازم است:«لیس علی الذین ءامنوا وعملوا الصــلحـت جناح فیما طعموا اذا ما اتقوا وءامنوا وعملوا الصــلحـت ثم اتقوا وءامنوا ثم اتقوا واحسنوا والله یحب المحسنین؛ بر کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند، گناهی در آنچه خورده اند نیست (و نسبت به نوشیدن شراب، قبل از نزول حکم تحریم، مجازات نمی شوند) اگر تقوا پیشه کنند، و ایمان بیاورند، و اعمال صالح انجام دهند سپس تقوا پیشه کنند و ایمان آورند سپس تقوا پیشه کنند و نیکی نمایند. و خداوند، نیکوکاران را دوست می دارد.»«الذین ءامنوا وکانوا یتقون؛ همانها که ایمان آوردند، و (از مخالفت فرمان خدا) پرهیز می کردند.»در این آیات، «کانوا یتقون» آمده که ماضی استمراری است.«ولاجر الاخرة خیر للذین ءامنوا وکانوا یتقون؛ (اما) پاداش آخرت، برای کسانی که ایمان آورده و پرهیزگاری داشتند، بهتر است!»«وانجینا الذین ءامنوا وکانوا یتقون؛ و کسانی را که ایمان آورده و تقوا پیشه کرده بودند نجات دادیم!»«و نجینا الذین ءامنوا و کانوا یتقون؛ و کسانی را که ایمان آوردند و پرهیزگار بودند نجات بخشیدیم!»
استمرار تقوا در اولیای خدا
در اینکه منظور از اولیاء خدا چه کسانی است در میان مفسران گفتگو است ولی آیه دوم مطلب را روشن ساخته و به گفتگوها پایان می دهد و می گوید: آنها کسانی هستند که ایمان آورده اند و به طور مداوم تقوا و پرهیزکاری را پیشه خود ساخته اند (الذین آمنوا و کانوا یتقون).جالب اینکه ایمان را به صورت فعل ماضی مطلق آورده و تقوا را به صورت ماضی استمراری اشاره به اینکه ایمان آنها به سر حد کمال رسیده ولی مساله تقوا که در عمل روزمره منعکس می شود و هر روز و هر ساعت کار تازه ای می طلبد و جنبه تدریجی دارد برای آنها به صورت یک برنامه و وظیفه دائمی در آمده است. آری اینها هستند که با داشتن این دو رکن اساسی دین و شخصیت چنان آرامشی در درون جان خود احساس می کنند که هیچیک از طوفانهای زندگی آنها را تکان نمی دهد بلکه به مضمون، المؤمن کالجبل الراسخ لا تحرکه العواصف: همچون کوه در برابر تند باد حوادث استقامت به خرج می دهند. آیه مورد بحث مؤمنین ولی خدا را چنین معرفی کرده: الذین آمنوا و کانوا یتقون، تازه به صرف داشتن ایمان و تقوا معرفی نکرده بلکه با آوردن کلمه: کانوا، فهمانده که اولیای خدا قبل از ایمان آوردن تقوایی مستمر داشته اند، فرموده: الذین آمنوا، و سپس بر این جمله عطف کرده که: و کانوا یتقون، و با آوردن این جمله می فهماند که اولیای خدا قبل از تحقق این ایمان از آنان، دائما تقوا داشته اند، و معلوم است که ایمان ابتدایی مسبوق به تقوا نیست، بلکه ایمان و تقوا در افراد معمولی متقاربند و با هم پیدا می شوند، و یا بر عکس اولیای خدا اول ایمان در آنان پیدا می شود، بعدا به تدریج دارای تقوا می گردند، آن هم تقوای مستمر و دائمی.
