جهمیه

لغت نامه دهخدا

( جهمیة ) جهمیة. [ ج َ می ی َ ] ( اِخ ) یکی از شش فرقه مجبره. ( بیان الادیان ). فرقه ایست منسوب به جهم بن صفوان. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ). جهمیة، پیروان جهم بن صفوان ، گویند بنده هیچ قدرتی ندارد بلکه او بمنزله جماد است. بهشت و دوزخ بعد ازآنکه بهشتیان و دوزخیان در آنها وارد شدند فنا میشود تا آنجا که هیچکس جز خدا باقی نماند. ( تعریفات ).

فرهنگ فارسی

یکی از شش فرقه مجبره

دانشنامه آزاد فارسی

جَهْمیّه
فرقه ای منشعب از مُرجِئه، پدیدآمده در اواخرِ عهدِ امویان در خراسان، پیروان جَهْم بن صفوان راسبی. اصلی ترین اعتقاد جهمیه، جبری بودن است و به همین سبب گاه جبریه نیز خوانده شده اند. آنان بر خلاف اهل حدیث صفات خداوند را از ذات او نفی می کردند و قرآن را مخلوق می دانستند و برآن بودند که خداوند حتی در قیامت نیز به چشم دیده نمی شود. بعدها معتزله در این عقاید با جهمیه شریک شدند و اشاعره نیز از عقاید جهمیه مواردی را اقتباس کردند. همچنین مانند مرجئه به ایمان قلبی اعتقاد داشتند و برآن بودند که ایمان امری واحد است و در آن بین امت تفاوت و تفاضل نیست. جهم با وجود اعتقاد به جبر محض و ارجاء، در قیام های ضد بنی امیه شرکت کرد و سرانجام به دست عاملان بنی امیه کشته شد (۱۲۸ق)، اما پیروانش تا قرن ۵ق در نهاوند وجود داشتند و گویا از آن پس از بین رفتند.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] جَهمیه، از فرقه های متقدم اسلامی ، پیروان جَهم بن صَفوان می باشند.
فرقه جهمیه از قدیم ترین فرقه های کلامی اسلامی است که نام آن و نیز نام مؤسس آن تقریباً در تمامی کتاب های فِرَق آمده و در باره آن بحث شده ، اما از جهم یا پیروان او متنی باقی نمانده است و گزارش های موجود به قلم مخالفان این فرقه ، اطلاعات اصیل اندکی در باره آن در بر دارد؛ اطلاعاتی که با بیش از نیم قرن فاصله از مرگ جهم تألیف و تدوین شده است و تفاوت ها و گاه تعارض هایی در آن ها دیده می شود.
معرفی جهم بن صفوان
هر چند گاهی از تألیفات جهم سخن به میان آمده است ، اما هیچ اثری از او یا شاگردانش در دست نیست و چنان که اشاره شد اطلاعات در این مورد محدود به نقدها و ردیه هایی است که در آن ها هم غالباً بین جهم و جهمیه و نیز جهمیه و معتزله خلط هایی صورت گرفته است .
اندیشه های جهم
...