لغت نامه دهخدا
( اذاً ) اذاً. [ اِ ذَن ْ ] ( ع ق ) فاذاً. آنگاه : ام لهم نصیب من الملک فاذاً لایؤتون الناس نقیراً. ( قرآن 53/4 )؛ نه که مر ایشان راست بهره از پادشاهی دنیا که آنگاه ندادند مردم را مقدار پشت خرما. ( تفسیر ابوالفتوح ج 1 ص 774 ).
اذا
( اذاً ) اذاً. [ اِ ذَن ْ ] ( ع ق ) فاذاً. آنگاه : ام لهم نصیب من الملک فاذاً لایؤتون الناس نقیراً. ( قرآن 53/4 )؛ نه که مر ایشان راست بهره از پادشاهی دنیا که آنگاه ندادند مردم را مقدار پشت خرما. ( تفسیر ابوالفتوح ج 1 ص 774 ).
فرهنگ فارسی
چون وقتی
دانشنامه اسلامی
معنی إِذاً: دراین صورت
معنی أَزّاً: جنبانیدن-تحریک
معنی عِزّاً: نیرو و شوکت و آسیبناپذیری(در اصل کلمه عزت به معنای نایابی است ، وقتی میگویند فلان چیز عزیز الوجود است ، معنایش این است که به آسانی نمیتوان بدان دست یافت ، و عزیز قوم به معنای کسی است که شکست دادنش و غلبه کردن بر او آسان نباشد ، بخلاف سایر افراد قوم ،...
معنی تَلْقَفُ: بلعید (چون بعد از إذا آمده گذشته معنی شد)
معنی تُلِیَتْ: تلاوت می شود(به دلیل" إذا "زمانش فرق کرده)
معنی تَنفُخُ: می دمیدی (به دلیل "إذا" زمانش عوض شده )
معنی حَضَرَ: حاضر شد - فرا رسید (در جمله"حَتَّیٰ إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ ﭐلْمَوْتُ")
معنی هَوَیٰ: افتاد (وَﭐلنَّجْمِ إِذَا هَوَیٰ :سوگند به ستاره هنگامی که [برای غروب کردن درکرانه افق] افتد)
معنی سَلَّمْتُم: تسلیم کردید (در عبارت "إِذَا سَلَّمْتُم مَّا ءَاتَیْتُم بِـﭑلْمَعْرُوفِ "یعنی آن مزدی را که باید بدهید به طور شایسته و متعارف بپردازید)
معنی مُدَّتْ: گسترده شود - کشیده شود(درعبارت "و اذا الأرض مدت " ظاهرا منظور از کشیده شدن زمین گشاد شدن آن است )
معنی مَا کَانَ لِـ: سزاوار نیست که (مثل عبارت "وَمَا کَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَی ﭐللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْراً أَن یَکُونَ لَهُمُ ﭐلْخِیَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ")
معنی مَمَاتِ: مرگ (عبارت "إِذاً لَّأَذَقْنَاکَ ضِعْفَ ﭐلْحَیَاةِ وَضِعْفَ ﭐلْمَمَاتِ " یعنی :در آن صورت دو برابر در دنیا و دو برابر در آخرت عذاب به تو میچشاندیم)
تکرار در قرآن: ۴۵۴(بار)
