لوشان
فرهنگ فارسی
نام محلی کنار راه قزوین و رشت میان پا چنار و بهادی وند بزرگ .
دانشنامه عمومی
لوشان در پیش از نیمه اول قرن نهم هجری محل سکونت ایل شاملو که منشعب شده از ایل بیگدلی بودند؛ بوده است. به دلیل عدم دسترسی به اسناد تاریخی و صرفاً با بررسی گفته های مردمی مشخص شده است که زندگی در این منطقه به صورت شهری تنها پس از ساخت کارخانه سیمان لوشان در حدود سال ۱۳۳۰ آغاز گردیده است. البته به دلیل وجود چند امامزاده معلوم می گردد که سابقه حضور جمعیت در این منطقه طولانی است. یکی از دلایل دیگر پیشینه تاریخی شهر لوشان، وجود پل تاریخی آن است که به گفته برخی به دوره قاجار بر می گردد. همچنین وجود کاروانسرای شاه عباسی خرزان که در نزدیکی لوشان قرار دارد دلیل دیگری بر قدمت این منطقه می باشد. از دیگر عوامل اهمیت این شهر استراتژیک بودن مسیر قدیمی قزوین به رشت است که همیشه محل رفت وآمد مردم، لشکریان و بازرگانان بوده و در نتیجه لوشان به عنوان اقامتگاه مورد توجه قرار داشته است.
البته در آینده با بررسی بیشتر اسناد قدیمی دولتی می توان اطلاعات بیشتری در این زمینه بدست آورد. مختصری دربارهٔ پل تاریخی لوشان ( اسامی دیگر: پل خشتی - پل آجری - پل قاجاری )
پل خشتی لوشان: این پل در شهرستان لوشان، جنوبی ترین شهر استان گیلان و در مسیر رشت – قزوین در فاصله ۹۰کیلومتری مرکز استان، واقع است. پل خشتی لوشان روی رودخانه شاهرود ( یکی از شاخه های سفید رود ) ساخته شده است. رابینو دربارهٔ این پل می نویسد: «پل لوشان بنایی زیبا از آجر است که مرکب از یک طاق کوچک و دو طاق بزرگ است و تاریخ بنایش به دوران خسروخان می رسد. روس ها شیب این پل را که تند بود ملایم نمودند». ( در قرن نوزدهم، ساخته مهندس لوشانسکی روسی که به دستور دولت ایران به راه سازی مشغول بود ) پل لوشان دارای چهار دهانه به ابعاد مختلف و نیز موج برگردان هایی در قسمت پایه ها است. کوره پوش هایی در میان پایه ها از سنگینی پل، می کاهد و در مواقع افزایش سطح آب، گذر رود را تسهیل می کند. طول کلی این پل ۱۰۰متر و عرض آن هفت متر است. در دو طرف مسیر عبور عابر، جان پناه وجود دارد و کف پل با قلوه سنگ فرش شده است. پل لوشان پس از زلزله سال ۱۳۶۹ توسط اداره کل میراث فرهنگی گیلان مرمت اساسی شد.
