قطیف

لغت نامه دهخدا

قطیف. [ ق َ ] ( اِخ ) شهری است به بحرین که اینک بزرگترین شهر آن ناحیه است. ( منتهی الارب ) ( معجم البلدان ). شهری است در ناحیه احساء که قرمطیان بر آن مستولی شدند. ( اللباب ).

فرهنگ فارسی

شهر و بندریست بزرگ در بحرین و آن در دوره ساسانی بندری معروف بود . در قدیم آنرا [ گرا ] می نامیدند .

دانشنامه عمومی

قَطیف ( به عربی: مدینة القطیف ) ، شهری تاریخی در استان شرقی عربستان سعودی است که نام قدیم آن الخط بوده است. «شهر قَطیف» یکی از شهرهای تاریخی کرانه ی عربستان سعودی و واحه ای است که در کرانهٔ باختری خلیج فارس واقع شده است. ساکنین این شهر غالباً شیعه هستند. خط لوله نفت تاب لاین که از ظهران می آید از این شهر می گذرد و سپس به اردن، سوریه و لبنان می رود. این شهر دارای واحه های گستردهٔ نخل خرما است و بهترین خرمای منطقه از این نخلستان ها تهیه می شود. شهر قطیف از شهرهای قدیمی عربستان است و تاریخش به دوران قبل از اسلام می رسد. شهر قطیف در شمال بندر دمام و در جنوب باختری بندر مهم نفتی رأس التنوره قرار دارد. در دوران پیش و پس از اسلام قبائل متعددی در منطقهٔ «َقطیف» ساکن شده اند که مشهورترین این قبائل عبارتند از:
• قبیلهٔ عبدالقیس
• قبیلهٔ تمیم
• قبیلهٔ بکر بن وائل
• قبیلهٔ تغلب بن وائل
• قبیلهٔ بنی خالد
جمعیت «شهر القطیف» طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۲۰۰۴ میلادی، برابر با ۹۸٬۲۷۸ هزار نفر بوده است، و همه شیعه هستند. با پیدایش بهار عربی در کشورهای مصر، یمن، بحرین و تونس، مردم شهر قطیف نارضایتی خود را از شرایط نابسامان شیعیان و اعتراض به شیوه اداره امور کشور به دست حکام آل سعود با برگزاری راهپیمایی های گسترده نشان داده اند و حکام آل سعود با شلیک گلوله های جنگی با معترضان برخورد کردند.
دربارهٔ «القطیف» تاریخ نویسان نوشته اند که تاریخش به سدهٔ دوم میلادی بر می گردد. همچنین نام القَطیف در بسیاری از سروده های شاعران دوران جاهلیت عرب آمده است، گویند منطقهٔ القَطیف از آن جذیمه عبدالقیس بوده است، در این باره، شاعر عرب «عمرو بن أسوی العبدی» می گوید:
• قطیف اکثر ساکنان آن شیعه هستند
• سیهات اکثر ساکنان آن شیعه هستند
• صفوی اکثر ساکنان آن شیعه هستند
• تاروت اکثر ساکنان آن شیعه هستند
• آوجام اکثر ساکنان آن شیعه هستند
• عوامیه اکثر ساکنان آن شیعه هستند
• عنک اکثر ساکنان آن بنی خالد اهل سنت هستند

دانشنامه آزاد فارسی

قَطیف
بندری در عربستان سعودی، کنار خلیج فارس در ولایت اَحساء، با جمعیت ۹۵,۱۷۷ نفر (۲۰۰۶). پیش از اسلام در تصرف دولت ایران بود، در زمان پیامبر (ص) به تصرف مسلمانان در آمد. در قرن ۳ق به دست قرامطه افتاد. در ۱۹۱۳ ابن سعود آن جا را اشغال کرد. مردم قطیف اکثراً شیعه هستند. ناحیه قطیف از مناطق مهم نفت خیز عربستان است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] قَطیف نام منطقه ای در شرق شبه جزیره عربستان در حاشیه خلیج فارس که دارای پیشینه کهن اسلامی و شیعی است و در طول تاریخ، شیعیان بخش عمده ساکنان آن را تشکیل داده اند. امروزه قطیف، نام استانی در منطقه شرقی عربستان سعودی با مرکزیت شهر قطیف است و بیشتر جمعیت این استان را شیعیان تشکیل می دهند. شیخ نمر باقر النمر از علمای شیعه عربستان که در سال ۱۳۹۴ش اعدام شد، از اهالی شهر عوامیه در این استان بود. این منطقه را بخاطر وجود علما و مدارس متعدد دینی، «نجف صغری» نامیده اند.
استان قطیف در شمال منطقه شرقی عربستان قرار گرفته و از جنوب با استان احساء مرتبط است. شرق این استان به سواحل خلیج فارس می رسد. این استان شامل سه شهر قطیف، سیهات و صفوی است. جزیره بزرگ تاروت در خلیج فارس در ۵ کیلومتری قطیف قرار دارد. این استان و به طور کلی منطقه شرقی به خاطر وجود منابع نفت از اهمیت بالایی برخوردار است. در سال ۱۴۲۵ق. جمعیت این استان ۴۷۴،۵۷۳ نفر و در سال ۱۴۳۱ق./۲۰۱۰م. حدود ۵۲۴،۱۸۲ نفر برآورد شده است.
قطیف جایی است که در گذشته دور تاریخی از آن با نام «الخط» یاد شده و منسوبین به آن به «خطی» معروف بودند. در تاریخ طبری نام قطیف در اخبار سال یازدهم هجری قمری آمده است. قطیف از سال ۹۶۰ق. زیر سلطه دولت عثمانی درآمد. در سال ۱۲۰۷ق، قبیله شیعی بنی خالد به حکومت آنان بر قطیف پایان دادند و به مدت ۱۲۰ سال بر این منطقه حکمرانی کردند. پس از آن بار دیگر ترکان عثمانی بر منطقه تسلط یافتند. این وضع ادامه داشت تا اینکه در سال ۱۳۳۱ق این منطقه تحت سیطره عبدالعزیز مؤسس حکومت سعودی درآمد.