بلسان

لغت نامه دهخدا

بلسان. [ ب َ ل َ ] ( ع اِ ) درختی است کوچک مانند درخت حنا و در عین الشمس که از توابع مصر است روید و روغنش منافع بسیار دارد. ( منتهی الارب ). شجره مصری است و برگ وی به برگ سداب ماند اما سفیدتر بود. ( از اختیارات بدیعی ). درختی معروفست جز در ده مطریه که از توابع مصر است نمی باشد، ورقش به سداب ماند و بر سفیدی زند. ( نزهة القلوب ). در حوالی فسطاط مصر گیاهی شاخه مانند میروید که آنرا بلسان نامند و جز در آنجا، در جایی دیگر از دنیا موجود نباشد. ( از صورالاقالیم اصطخری ). درختی است معروف که در بلاد حبش می روید ارتفاعش 13 قدم شاخه ها و برگهایش کوچک و سبز می باشد، و بلسم جلعاد که در عطر وخوشبویی مشهور بود از آن تحصیل میشد. شعراو مورخین قدیم آن را بسیار توصیف نموده اند و اطبای قدیم نیز منافع بسیار برای آن ذکر کرده اند از قبیل شفای امراض و جراحات و غیره. و در آن زمان در میان اهالی مشرق نیز بسیار مستعمل بود بطوری که تجار آن را خریده به مصر میبردند و اهالی مصر آنرا خریده برای تدهین اموات به کار میبردند. و در کتاب مقدس مذکور است که قافله اسماعیلیان که یوسف را خریدند بلسان به مصر میبردند و بعد از چندی کمیاب شده بازارش بسیار رواج یافت بطوری که به دو برابر با نقره فروخته میشد.گویند چون تیطس و پومپیوس به رومیه مراجعت می نمودندقدری بلسان با خود بردند تا علامات فتح و ظفر ایشان باشد. اما طور تحصیل بلسان آن است که درخت مرقوم را به استصواب تیشه یا تبر قدری زخم کرده بلسان از آن جاری شده در ظرفهای گلی که برای این کار آماده است ریخته میشود. برخی را عقیده است که زقوم همان بلسان جلعاد است. ( از قاموس کتاب مقدس ). مایع روغنی معطری که از چند گیاه مختلف بدست می آید. بلسان مکی از درخت بلسان ، و بلسان امریکایی از درخت کبوده کانادایی ، و بلسان افریقایی از بادرنجبویه کاناری که گیاه کوچکی است گرفته میشود. ( از دایرةالمعارف فارسی ). گیاهی است از تیره سدابیان که بصورت درختچه است و دارای گلهای سفید می باشد. همه اعضای این گیاه محتوی ماده صمغی می باشند که در صورت خراش یا نیش حشرات این ماده ٔصمغی از آن خارج میشود. دانه این گیاه را حب البلسان نیز گویند و بنام تخم بلسان در تداوی مصرف میشود. درخت بلسان. ابوشام. بشام. بلسم مکه. درخت بلسان مکی. بلسم اسرائیل. مکه بلسن آغاجی. بلسان آغاجی. بلسان مکی. شجرةالبلسم. ( از فرهنگ فارسی معین ) :

فرهنگ عمید

۱. گیاهی درختچه ای با گل های سفید کوچک خوشه ای، برگ های مایل به سفید، پوست زردرنگ، و چوب سنگین، سرخ رنگ، و خوش بو.
۲. صمغی که از ساقۀ این گیاه می گیرند و مصرف دارویی دارد.

فرهنگ فارسی

( اسم ) ۱- گیاهی از تیر. سدابیان که بصورت درختچه است و دارای گلهای سفید می باشد . هم. اعضای این گیاه محتوی ماد. صمغی میباشند که در صورت خراش یا نیش حشرات این ماد. صمغی از آن خارج میشود درخت بلسان ابوشام بشام بلسم مکه درخت بلسان مکی بلسم اسرائیل مکه بلسن مکی بلسم اسرائیل مکه بلسن آغاجی بلسان آغاجی بلسان مکی شجره البلسم . توضیح دان. این گیاه را حب البلسان نیز گویند و بنام تخم بلسان تخم بلسان در تداوی مصرف میشود . ۲- بلسان نام عام هم. گیاهانی است که از آنها صمغ استخراج میشود . یا بلسان مکی . بلسان

دانشنامه عمومی

بلسان ( نام علمی: Commiphora ) نام یک سرده از رده افراسانان و خانواده گیاهان گلدار است.

دانشنامه آزاد فارسی

بَلَسان
درختچه ای خاردار با نام علمی Commifora opobalsamum متعلق به تیرۀ کُندر (Buraseraceae)، که از صمغ آن، روغن خوشبو و دارای خواص دارویی می گیرند. در گذشته روغن بلسان بهترین و گران بهاترین اَطْیاب (مواد خوشبوی) گیاهی به شمار آمده است، اما امروز دیگر مصارف زیادی ندارد. در کتب طب سنتی مطالب زیادی راجع به خواص این روغن و اجزای گوناگون درختچه بلسان وجود دارد که بیشتر برگرفته از منابع یونانی است. در ایران از این روغن برای درمان همۀ انواع زخم ها و ضرب دیدگی ها استفاده می کردند. همچنین آن را در عطاری ها به عنوان بادشکن، مقوّی معده، خلط آور و جلوگیری کننده از سرماخوردگی و لرزه می فروشند.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] بَلَسان، درخت چه ای خاردار، به نام علمی کُمّیفُرا اُپوبالسامُم، که از شیره آن، روغنی خوشبو دارای خواص درمانی می گیرند؛ که در این مقاله به پیشینه و خواص درمانی آن اشاره می شود.
بَلَسان، درخت چه ای خاردار، به نام علمی کُمّیفُرا اُپوبالسامُم (خانواده بورْسِرائیان)، که از صَمغِ (شیره) آن، روغنی خوشبو دارای خواص درمانی می گیرند.
واژگان
واژه های بلسان و بَلْسَم (روغن/ مرهمِ بلسان) و بَشام در عربی، bolesem یا em § sbe عبری، blsamon یونانی، و balsamum لاتینی با واژه اکّدیِ mu § bas و سُریانی marsaappu، همه به یک معنی، هم ریشه اند. .
پیشینه
بلسان از روزگار باستان در خاورمیانه و نزدیک و در حوزه دریای مدیترانه شناخته شده بوده است.
← گیاه شناس یونانی
...
[ویکی الکتاب] ریشه کلمه:
ب (۲۶۴۹ بار)لسن (۲۵ بار)
زبان. لغت. مثل . . که مراد از هر دو زبان است و مثل . . که مراد لغت است مثل زبان عربی، زبان فارسی و غیره. جمع آن در قرآن السنه است . در آیه . مراد اختلاف لغات است. * . گره از زبان من بگشای منطقم را روان کن تا سخنم را بفهمند. راغب گوید: موسی در زبان عقده و گره نداشت غرض قدرت تکلم است (روانی منطق) ما را در باره عقده زبان موسی «علیه السلام» سخنی است که در«عقد» و «بان تبین» گفته‏ایم. در باره این مطلب که موسی در بچگی در نزد فرعون اخگر را به دهان گذاشت زبانش سوخت و معیوب شد دلیل روشنی در دست نیست و آن در مجمع و غیره بلفظ «قیل - روی» نقل شده است. در المیزان از الدرالمنثور از اسماء و در برهان دو حدیث از اسماء بنت عمیس و ابن عباس نقل شده که اسماء گوید: رسول خدا«صلی الله علیه واله» را دیدم در کنار ثبیر می‏فرمود: روشن باد ثبیر روشن باد ثبیر( ثبیر کوهی است در کنار مکه و آبی است در دیار مزینه ظاهرا اولی مراد است) بعد گفت: اَلَّلهُمَّ اِنّی اَسْئَلُکَ بِما سَئَلَکَ اَخیِ مُوسی اَنْ تَشْرَحَ لی صَدْری وَ اَنْ تُیَسِرَ لی اَمْری وَ اَنْ تَحُلَّ عُقْدِةً مِنْ لِسانی یَفْقَهُوا قَوْلی وَ اجْعَلْ لی وَزیراً مَنْ اَهْلی عَلِیاً اَخی اُشْدُدْ بِهِ اَرْزی وَ اَشْرِکْهُ فی اَمْری کَیْ نُسَبِحَکَ کَثیراً وَ نَذْکُرَکَ کَثیراً اِنَکَّ کُنْتَ بِنابَصیراً» در این دعا می‏بینیم که رسول خدا «صلی الله علیه و اله» حل عقده زبانش را از خدا می‏خواهد با آن‏که گرهی در زبان نداشت پس منظور روانی نطق است. چنانکه . آن را روشنتر می‏کند. * . . مراد از لسان صدق در این دوآیه چیست؟ لسان چنانکه طبرسی فرموده یاد کردن است اعم از مدح یا ذم «جائَنی لِسانُ فُلانٍ» یعنی مدح یا ذم او به من رسید و نیزگوید: عرب به طور استعاره لسان را بمعنی قول بکار برند، علی هذا لسان صدق در آیه به معنی یادنیک و ثناء جمیل است در اقرب گوید لسان صدق به معنی ذکر حسن است طبرسی آن را ثناء جمیل گفته است. نگارنده گوید: احتمال دارد بقاء شریعت مراد باشد که توأم با ثناء جمیل و نام نیک است. چنانکه در باره ابراهیم «علیه السلام» آمده . خدا توحید و برائت از بتان را کلمه باقی کرد در نسل ابراهیم «علیه السلام».