جمع‌گرایی
دانشنامه آزاد فارسی
(یا: جمع باوری) در سیاست، نوعی موضع گیری مبنی بر اولویت دادنِ جمع (مانند کشور) بر افراد تشکیل دهندۀ آن. جمع گرایی نقطۀ مقابل فردگرایی۱ است، که خود گونه ای از بی دولتی۲ به شمار می رود. در جمع گرایی، که به شکل ناب حصول ناپذیر است، همۀ فعالیت های اجتماعی و اقتصادی به دولت واگذار می شود و دولت مسئولیت کل آن ها را به عهده می گیرد. در عمل، می توان برای جمع گرایی درجاتی قائل شد و نظام سیاسی دولتی را مثلاً، از حیث عرضۀ مسکن دولتی، جمع گراتر از نظام سیاسی آن دولت خواند. جمع گرایی، که در آثار فلاسفه ای چون ژان ژاک روسو۳، هگل۴، و کارل مارکس۵ تشریح شده، در ایدئولوژی های قرن بیستمی سوسیالیسم۶، کمونیسم، و فاشیسم۷ چهره های متفاوتی به خود گرفته است. جمع گرایی، به مثابۀ یک خط مشی، به معنی هواداری از مداخلۀ چشم گیر دولت در اقتصاد به نفع کل جامعه است و نقطۀ مقابل سیاست آزاد گذاری۸ به شمار می رود. با گذشت زمان این اصطلاح در واکنش به برخی از انواع افراطی تر فردگرایی دستخوش ابهام شده است و می تواند طیف وسیعی از مواضع متفاوت در باب سیاست های اجتماعی را، از مداخله گرایی۹ تا مالکیت کامل دولت، دربرگیرد.
individualismanarchyJean-Jacques RousseauHegelKarl MarxSocialismfascismlaissez-faireinterventionism
