لغت نامه دهخدا
جماعت. ( اقرب الموارد ). و رجوع به کوکبه شود. || شکوفه. ( از اقرب الموارد ).
کوکبه. [ ک َ / کُو ک َ ب َ / ب ِ ] ( از ع ، اِ ) بسیاری و انبوهی مردم را گویند. ( برهان ) ( ناظم الاطباء ). انبوه و جماعت مردم. ( آنندراج ). گروه. ( از گنجینه گنجوی ) :
ز شش کوکبه صف برآراستی
ز هر کوکبی یاریی خواستی.نظامی. || مجازاً به معنی فر و شکوه و حشمت. ( غیاث ). مجازاً کروفر و حشمت. ( آنندراج ). جلال و جلوه و تابش. ( ناظم الاطباء ). حشمت. جاه. جلال. ( فرهنگ فارسی معین ) :
ببین که کوکبه عمر خضروار گذشت
تو بازمانده چو موسی به تیه خوف و رجا.خاقانی.پندار همان عهد است از دیده فکرت بین
در سلسله درگه در کوکبه میدان.خاقانی.از بدی چشم تو کوکب نرست
کوکبه مهد کواکب شکست.نظامی ( مخزن الاسرار چ وحید ص 112 ).کفر از آن خاست که در کاینات
کوکبه زلف تو تأثیر کرد.عطار.مکن که کوکبه دلبری شکسته شود
چو بندگان بگریزند و چاکران بجهند.حافظ.خوی چو ستاره ز رخ برون زده گویی
کوکبه ماه با کمال برآمد.امیرحسن دهلوی ( از آنندراج ). || خدم و حشم. سوار و پیاده ای که پیشاپیش پادشاه آیند. ( از ناظم الاطباء ). همراهان شاه و امیر. ( فرهنگ فارسی معین ). در تداول فارسی ، خدم و اسباب شکوه و بزرگی شاهی در گاه حرکت. سواران و پیادگان پیرامون شاه یا امیری گاه حرکت. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) : براثر وی خواجه علی میکائیل و قضات و فقها... و اعیان بلخ و رسول خلیفه با ایشان در این کوکبه بر دست راست علی میکائیل. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 292 ). همه محتشمان و خادمان روان شدند به استقبال مهد... با کوکبه ای بزرگ که گفتند بر آن جمله کس یاد نداشت. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 433 ). امیر، خواجه علی میکائیل را بخواند و گفت : رسولی می آید بساز با کوکبه ای بزرگ... به استقبال روی. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 288 ).
