سلطانیه

لغت نامه دهخدا

سلطانیه. [ س ُ نی ی َ ] ( اِخ ) نام یکی از دهستانهای بخش حومه شهرستان زنجان. و طرفین راه آهن و شوسه زنجان به قزوین واقع و هوای آن سردسیر است. چمن بزرگ آن که فعلا چندان اهمیتی ندارد و در ازمنه قدیم مهم و مشهور بوده است. قصبه سلطانیه که دارای آثار ابنیه باستانی است مرکز این دهستان است. این دهستان از 34 آبادی بزرگ و کوچک تشکیل و جمع نفوس آن در حدود 20 هزارتن است. قراء مهم آن بشرح زیر است : سلطانیه ، گزلدره ، بوئین ، خیرآباد، قره بلاغ ، سرخه دیزج قلعه ، ساریجلو، یوسف آباد، ترکانده ، سنبل آباد. قصبه مرکزی دهستان سلطانیه. بخش مرکزی شهرستان زنجان است. و دارای 4250تن سکنه است. آب آن از قنات و رودخانه محلی تأمین میشود. محصول آن غلات و بنشن است. آثار باستانی مطابق دفتر اداره باستانشناسی بشرح زیر است :
1- مقبره سلطان محمد خدابنده در عهد همان سلطان بین 703 و 716 هَ.ق. بنا شده است.
2- مقبره ملاحسن شیرازی قسمت باختری قصبه. تاریخ بنا اوائل عهد صفویه. ملاحسن یکی از علمای معروف در حکمت الهی بود و در زمان سلطنت شاه اسماعیل اول میزیسته.3- مقبره چلبی اوغلی در قسمت باختری قصبه تاریخ بناء اوایل قرن هشتم هجری و خانقاه مجاورش دارای تاریخ 733 است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 2 ).

فرهنگ فارسی

( گنبد ) با مقبره اولجاتیو .از آثار و ابنیه بزرگ قدیمی که از زمان مغول بیادگار مانده گنبد سلطانیه است که از آثار اولجاتیو سلطان محمد خدابنده ( ۷۱۶ - ۷٠۳ ) میباشد. این بنا مسجدی است بسیار زیبا از حیث معماری و تزیین و بزرگی در دنیا مشهور است . گنبد مزبور در پنج فرسخی سمت شرقی شهر زنجان در داخل باروی شهر قدیم سلطانیه قرار گرفته و بنایی است هشت ضلعی که طول هر ضلع آن ۸٠ گز میباشد. بر روی این اظلاع گنبد بلندی قرار گرفته که ارتفاع آنرا ۱۲٠ گز نوشته اند. در قسمت بالایی آن ساختمان دور تا دور اطاقها و غرفه ها ساخته اند. خود گنبد از کاشیهای فیروزه بی رنگ پوشیده شده . سقف داخل اطاقهای بالا با گچ بریها و آجرهای رنگارنگ تزیین یافته . در حاشیه طاقها آیات قر آنی و اسمائ الله با خط جلی نوشته شده است . بعضی نوشته اند مقبره سلطان محمد خدابنده در داخل آن مسجد است و او این بنا و گنبد را برای مدفن خود قرار داده بود و برخی این قول را صحیح نمیدانند و گویند از اول این بنا برای مسجد جامع بوده و در حوالی آن گنبدی جهت مدفن شاه خدابنده ساخته شده که اکنون نیز باقی و برقرار است و عوام آنرا چهار سو میگویند.
نام یکی از دهستانهای بخش حومه شهرستان زنجان .

دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] معنی سُلْطَانِیَهْ: قدرت و توانم (هاء در آن هاء سکت است و جزء کلمه نمی باشد وتنها برای حفظ حرکت حرف آخر اضافه شده است )
ریشه کلمه:
سلط (۳۹ بار)ه (۳۵۷۶ بار)

ویکی واژه

یکی از شهرهای استان زنجان است که در ۴۳ کیلومتری شهر زنجان واقع است.